« Gezien norabideari jarraituz | Groucho eta gu »
Inon izatekotan / Juan Luis Zabala / Susa, 2006
Bizitzaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-06-02
Poza eman dit jakiteak Juan Luis Zabala berriro Handkeren bila abiatu dela, hasierako garai haietan bezala, libreagoa zenean eta inuzenteagoa ere bai, denok bezala. Poza ere eman dit jakiteak Juan Luis Zabala bere baitara ere bildu dela, literatura ibilaldi luzea baita, bizitza bezala. Nork bere buruarengandik ihes egin beharra du, hasieran behintzat, bere buruarekin topo egiteko azkenik. Literaturak, ordea, ez du beti bizitzarekin zer ikusirik, bizitzaren fikzioarekin baizik, bizitzaren irudikatze hutsarekin, baina bizitza ez da fikzioa, eta literatura bai, eta bizitza fikzio denean literatura da, ez bizitza, alegia bizitza literarioa da, eta gure artean zabaltzen hasia da, bestalde, funtzionario, aditu eta espezialistekin batera.
Idazleak bere buruarekin nahikoa lan ez balu bezala, horra hor espezialistak, lerro askorik idazteke, euskal letren eta euskal letragileen, euskal idazleon, epaile bainoago, zenbatzaile bihurtuak. “Zenbat gara?” kantatzen dute. “Bost, lau, hiru, bi, batere ez”, eta lasai geratzen dira. Barregarria da; edukitako maitaleen kontua daramaten agureak dirudite.
Juan Luis Zabala idazle da eta idazle dela frogatu du, ez liburu honekin bakarrik, besterekin ere bai. Baina liburu hau idazlearen lanaren erakusgarri ere bada. Eguneroko puskak, gogoetak, aforismoak, ipuin solteak, egunetik egunera egindakoaren ibilbideko harritxoak dira. Ez dut esango egiazko liburua denik, oso zaila baita halako liburuetan egia aurkitzen, eta gainera, beti dago idazleak kontatzen ez duenik.
Liburuan dauden isiluneak berari buruzkoak dira, hain zuzen. Idazleak egunerokoetan eta memorietan beste pertsonaia bat sortzen du, beste “ni”a, libre asko uzten duena, ibil dadin munduan zehar. Honek ere ez du esan nahi erabateko fikzioa direnik liburu honetan bildutako testuak. Bizitzaz idazten duen idazlea benazkoagoa baita, bizitzaz idazten ez duena baino. Juan Luisek bizitzaz idazten du, ez bizitza literarioaz.
Eta hori, eskergarria ez ezik, estimatzekoa ere bada.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez