« Gezien norabideari jarraituz | Groucho eta gu »
Inon izatekotan / Juan Luis Zabala / Susa, 2006
Bizitzaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-06-02
Poza eman dit jakiteak Juan Luis Zabala berriro Handkeren bila abiatu dela, hasierako garai haietan bezala, libreagoa zenean eta inuzenteagoa ere bai, denok bezala. Poza ere eman dit jakiteak Juan Luis Zabala bere baitara ere bildu dela, literatura ibilaldi luzea baita, bizitza bezala. Nork bere buruarengandik ihes egin beharra du, hasieran behintzat, bere buruarekin topo egiteko azkenik. Literaturak, ordea, ez du beti bizitzarekin zer ikusirik, bizitzaren fikzioarekin baizik, bizitzaren irudikatze hutsarekin, baina bizitza ez da fikzioa, eta literatura bai, eta bizitza fikzio denean literatura da, ez bizitza, alegia bizitza literarioa da, eta gure artean zabaltzen hasia da, bestalde, funtzionario, aditu eta espezialistekin batera.
Idazleak bere buruarekin nahikoa lan ez balu bezala, horra hor espezialistak, lerro askorik idazteke, euskal letren eta euskal letragileen, euskal idazleon, epaile bainoago, zenbatzaile bihurtuak. “Zenbat gara?” kantatzen dute. “Bost, lau, hiru, bi, batere ez”, eta lasai geratzen dira. Barregarria da; edukitako maitaleen kontua daramaten agureak dirudite.
Juan Luis Zabala idazle da eta idazle dela frogatu du, ez liburu honekin bakarrik, besterekin ere bai. Baina liburu hau idazlearen lanaren erakusgarri ere bada. Eguneroko puskak, gogoetak, aforismoak, ipuin solteak, egunetik egunera egindakoaren ibilbideko harritxoak dira. Ez dut esango egiazko liburua denik, oso zaila baita halako liburuetan egia aurkitzen, eta gainera, beti dago idazleak kontatzen ez duenik.
Liburuan dauden isiluneak berari buruzkoak dira, hain zuzen. Idazleak egunerokoetan eta memorietan beste pertsonaia bat sortzen du, beste “ni”a, libre asko uzten duena, ibil dadin munduan zehar. Honek ere ez du esan nahi erabateko fikzioa direnik liburu honetan bildutako testuak. Bizitzaz idazten duen idazlea benazkoagoa baita, bizitzaz idazten ez duena baino. Juan Luisek bizitzaz idazten du, ez bizitza literarioaz.
Eta hori, eskergarria ez ezik, estimatzekoa ere bada.
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Jon Jimenez
Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza
Nagore Fernandez
Zoo
Goiatz Labandibar
Asier Urkiza
Hetero
Uxue Alberdi
Joxe Aldasoro
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Paloma Rodriguez-Miñambres
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Mikel Asurmendi
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Irati Majuelo
Lagun minak
Jon Benito
Mikel Asurmendi
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Jon Jimenez
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Asier Urkiza
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Nagore Fernandez
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Bestiak Liburutegia
Rameauren iloba
Denis Diderot
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Paloma Rodriguez-Miñambres