kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Agur, Euzkadi / Juan Luis Zabala / Susa, 2000

Agur, Euzkadi Lutxo Egia / Deia, 2001-01-26

“Tira, heriotza oso kontu misteriotsua da, bizitzako konturik misteriotsuenetako bat, eta badagokio hainbeste inkoherentzia eta kontraesan. Ametitu egin behar zaizkio. Gogo onez gainera”. 1997an gaude eta, faxistek fusilatu zutenetik 60 urte joan ondoren, Estepan Urkiaga “Lauaxeta”, Euzko Gudarosteko komandante eta poeta, berpiztu da, bizion mundura bueltatu da, non eta Gernikan, Ertzaintzaren auto baten ondoan. Deus ere ulertu gabe, Lauaxetak egoera berria onartu eta bizimodu modernora egokitzeko prestatuko du bere burua. Horren asmotan, beharrezkotzat jotzen duen laguntzaren bila abiatuko da. Bilaketa honek Julenengana, Euskaldunon Egunkaria-ren kazetari batengana, eroango du. “Ez dakit nola, ez dakit noz arte, ez dakit zertarako, baina orain bizien artean nago barriro”, aitortzen dio Lauaxetak. Hasieran sinesgaitz, idazle bizkaitarra ez dabilkiola gezurretan konturatuko da Julen.

Itsu eta itsu-mutilaren antzera, Lauaxeta eta Julenek Euskal Herriko (edo Euzkadiko) mendi eta bideetan barna ibiltzeari ekingo diote, nork bere galderei erantzun egokiak aurkitzeko asmoz. Eta bakoitzak asetu beharrekoak ez dira berdinak. Batetik, Lauaxetak jakin nahi du zertan den gaurregun Euskadi, “gerra irabazi ala galdu genuen”. Bidez-bideko gertaerek eta Julenekiko solasaldiek emango diote asetzeko aukera. Bestetik, Julen, nora jo behar duen oso ondo jakin gabe, neska baten arrastoaren atzetik dabil. Ez nintzateke ausartuko esatera “Agur, Euzkadi” heriotzari buruzko gogoeta denik; edo, zehatzago esateko, gogoeta hutsa. Bistan dago heriotza, edo bizitza-heriotza parea narrazioaren gai nagusia dela: Lauaxetaren berpiztea, heriotzaren gaineko solasaldiak, pertsonaiek bisitatzen dituzten tokiak…, hasiera batean, iruditzen zaigu ukitu dickensiano bat daukala. Badaude, dena den, beste azpigai batzuk idazlearen arreta merezi dutenak. Urrun gabe, egungo bizimoduari buruzko hainbat iritzi eta ikuspegi agertzen dira. Bestalde, gogoetagaiek berebiziko garrantzia badute ere, ez diote kontakizunari inolako tentsiorik kentzen. Hasieratik bukatu arte, jauzi batzuk gora-behera, idazleak narrazio bizi eta ustekabez betea borobiltzea lortzen du. Honi, gainera, erabilitako estilo arina gehitu behar zaio. Emaitza ezin hobea da: liburua hasitakoan, nekez utziko dugu. Amaitzeko, beste kontu bat: hasierako eta amaierako orriak bikainak eta hunkigarriak dira.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak