kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Denbora aleak / Karlos Linazasoro / Pamiela, 2005

Denbora gai gisa Jon Kortazar / El País, 2006-01-30

Aspaldiko egunetan behin eta berriro egiten didate galdera bera. Ba ote du Lauaxetaren poesiak jarraitzailerik? Eta ezezkoa erantzuten badut ere gehienetan, batzuetan bestelakoa erantzuteko kariaz geratzen naiz. Ez da erraza galdera orokor bati esaldi zehatz baten bidez erantzutea. Eta Mungiako Aita Paulin Solozabal ekartzen dut gogora eta haren poesia “Lauaxetaren eskolakoa” Ibon Sarasolak esango lukeen moduan. Baina galderari erantzutea modernitateak gure artean duen pisuaz jardutea da. Modernitate ondorengoan badira poeta modernoak? Eta ez dut dudarik egiten baietz.

Karlos Linazasoro bere bertute guztiekin poeta moderno nagusia iruditzen zait: bere esamolde tinkoarekin, bere gai nagusi horiekin itzulika, bere lan eskergarekin, hitz egiteko sotiltasunarekin… Bere liburu berriaren izenburuak ere horixe adierazten du: Denbora aleak. Denbora gai gisa poema liburu batean, Jainkoa subjektuaren zerkari ihes egiten dionean: “Denbora berde doa, Jainkorik ezean, / goroldioen adarretan”.

Denborari buruzko hausnarketa da poetak aurkezten duena. “Betikoa dugu berandutze hau, atzoko usain”. Azken liburuetan egin duen moduan maitearekin elkarrizketa jarraitzen du egileak.

Eta hiru hankako poesia osatu du liburuan. Hausnarketa, paradoxak betetzen duena, izadiaren agerpena (“Badator udaberria”), itzalaren estalpen bila ibilirik, eta maitasunaren eta sexuaren aipamena azken aterpe gisa.

Denboraren joana gogorra da, eta idazleak soilik ditu hitzak haren erasoetatik defendatzeko. Baina Linazasororen hitzak gotorrak dira, sendoak, pentsakizunari bide ematen diotenak. Berbaldiaren tonuak ez dio lausenguari tokirik uzten, dena seriotasun, dena argi-ilun, hitza ongi zizelatua, kontrajarpenaren itzalpean.

Moderno izate hori denborarekin egiten duen borrokan betetzen da, unean unekoa bizi du (“Gero eta guttiago behar dut bizitzeko”), batez ere maitearekin egindako solasean konplitzen dena, erotismoa berriro heriotzaren ezkutu irmoa delarik (“Gurtzen zaitut eta ez dakit zergatik”), hitzaren magian sinisturik, esaldiaren luze forman agerturik, poesiaren moldea gaurko estetikara modernitate ondorengora ekarri beharrean, luzatuz eta erritmoaren eta errepikapenaren gozamenean onduz eta landuz.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak