kritiken hemeroteka

8.411 kritika

« | »

Umeek gezurra esaten dutenetik / Uxue Apaolaza / Erein, 2005

Ohikoari beha Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-01-20

Nik ere ezin dut esan liburua zer den, liburua baizik ez dela, ipuinez osatutako liburua hain zuzen. Ipuinak direla da garbien dudana, nahiz oso ondo ez dakidan ipuina zer den, orokorki hartuta, are gutxiago Uxue Apaolazaren ipuin hauek zer diren, partikularki hartuta. Idazteko saioak izan daitezke, hasi berriaren pausuak ibilbidean, oso ongi ez dakiela zein duen xede eta zein helmuga, baina bai ibiltzen hasia dela eta aurrera doala.

Seguru asko, neska gazte bat zakil kontuan-eta aritzeak, ez baita normala gu bezalako herri xantu eta xano honetan emakumeak sexuaz hitz egitea, are gutxiago sexuaz idaztea, eta zer esanik naturaltasunez, liburuarekiko nolabaiteko gogoa piztu du, ezin uka, baina horrek bere buelta dakar: deigarriena eta salbuespena hartzen da orokortzat eta liburuan dauden benetako baloreak ahantzi edo bazterrera uzten dira, abandonaturik. Deigarriena eta salbuespena, era berean, topikoak dira liburuan, topikoak eta inpertsonalak, belaunaldi bateko heziketaren ondorio. Baina horrelakoxeak gara, salbuespenak maiteagoak ditugu, ohikoa baino. Ez garelako ohikora egiten, edo ohikoa hain denez ohiko, ikusteke eta sentitzeke pasatzen zaigulako, zer egingo dugu bada. Eta hala ere, liburuaren meriturik handiena ohikoari eskaintzen dion begirada da, egunerokoaren gainean eraikitzen duen begien aterpe eta atsedentoki. Ikuspegi horretan dago idazlearen berezitasuna, eta ez idazketan. Izan ere, idazketa sinplea da eta, traketsa ez den arren, oso elegantea ere ez da. Naturala, bai, oso naturala dena dela.

Hala ere, badira metafora batzuk, ez asko dena dela, aipatzekoak eta gogoratzekoak direnak, metafora baita (eta badakit poesiarekin batera beste munduko kontua dirudiela), testu baten mamia; metafora batek mundua, mundu literarioa, salba lezake. Esaterako: “Atzeko patioan, diskretuki, etxeek ipurdian hazka egiten dute”.

Horko bidetik jo izan balu.

Azken kritikak

Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray

Asier Urkiza

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Bisita
Mikel Pagadi

Jon Jimenez

Hau ez da gerra bat
Mikel Ayllon

Hasier Rekondo

Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria

Jon Martin-Etxebeste

Dimisioa
Juan Luis Zabala

Mikel Asurmendi

Hetero
Uxue Alberdi

Irati Majuelo

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Amaia Alvarez Uria

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Patxi Larrion

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Jon Jimenez

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Nagore Fernandez

Zoo
Goiatz Labandibar

Asier Urkiza

Hetero
Uxue Alberdi

Joxe Aldasoro

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

Hedabideak