kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Bekatuak / Ana Urkiza / Elkar, 2005

Bekatuez Alvaro Rabelli / El País, 2006-01-02

Badira aspaldion gure ipuingintzan nagusitzen ari den ipuin mota bat, istorio handiak kontatzen ez dituen ipuina, ipuin biluzia eta irekia dena. Ipuin mota horrek forma aldetik zailtasun guztiak uxatzen ditu, eskematismora jotzen du gure barruko konplexutasunak hobeto azaltzeko asmoz. Izan ere, ipuin mota honetan gizakiaren barne munduko zer-nolak ahalegintzen da azaltzen. Gure baitan eztabaida piztuz, barruko kezkei eta ezinegonei erantzuten dien ipuina da.

Baten batek esango luke ipuinok biluziegiak direla, eskematikoegiak, mamiari nekez eusten diotenak. Egia izan liteke hori guztia, baina nik neuk nahiago dut pentsatu helburu jakin bat, goian aipatutakoa, lortzearren aukeratzen den idazketa dela. Bada, Ana Urkizaren bigarren ipuin liburua, Bekatuak, horrelakoxea da. Hirurogeita hamar pasadizo, aforismo eta ipuin laburretan bekatua zer den ahalegintzen da erantzuten eta dena-delako erantzuna irakurlearekin konpartitzen eragiten dion eztabaidaren bidez.

Hauetan egileak ez dakarkigu bekatuaren definizio arrunta. Bekatu berrien katalogo baten aurrean jartzen gaitu. Izan ere, egilearen ustetan ohiko bekatu handiez gain badira beste batzuk, txikiagoak agian, egunerokoak sorrarazten dituen hainbat kezka eta zalantza, lehen ez bezala, ez zigorrik ez damurik ekartzen ez dutenak. Bekatu txiki baina inportante horiek gure harremanetan sortzen dira, gure sentimenduetan dute abiapuntu. Horregatik gaitza da jakitea norberarentzat zer den bekatua, batentzat izan daitekeena ez da beste batentzat, eta horretatik sortzen dira gaur egungo gizakiaren sufrimendu eta ezin-ulertu gehienak.

Egilea marra fin horretan ibili da, bekatu denaren eta ez denaren artean. Marra hori mugiezina ez dela erakutsi digu eta, aldi berean, lehen bekatutzat hartzen ez ziren hainbat gertakizun, sentimendu eta adierazpen, orain, bekatu direla aldarrikatu digu. Bere zalantzei erantzuteko modua da. Hala ere, bekatuok sailkatzeko orduan, Ana Urkizak jo du sailkapen tradizionalera. Horrela bada, hirurogeita hamar ipuinok harrokeria, mendekua, desleialtasuna, inbidia eta itxurakeria moduko ataletan banatu ditu, baina beti ere beste asmo batekin, irakurleak erabakitzea zer den bekatua eta zer ez. Horietan nagusi dira bikoteen arteko konponezinak, miseria txikiak oro har, kontzientziari min handiena egiten diotenak, baina, garbitu gabe gelditzen direnak.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak