susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Gida liburua | Kontakizun sinbolikoa »

Dublindarrak / James Joyce / Alberdania, 2000

Deserritik herriaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-01-13

James Joyce ezaguna da, agian, Ulises liburua idatzi izanagatik. Asko idatzi da liburu horri buruz. Esan ere bai ingeleseszko hizkuntzak hogeigarren mendean eman duen libururik onena dela. Bego horretan. Ni adosago nago Borgesen iritziarekin. “Delako liburu hori ona izango da, ez dut zalantzarik, baina ez dut irakurri duenik ezagutzen”. Hala zioen Buenos Aireseko maisuak.

Dena dela Ulises en arrakastak eragotzi egin zuen Joycek lehenagotik idatziak zituen liburuena, “Artistaren gaztetako portreta” eta Dublindarrak hain zuzen. Baina denborak, batzuetan egia esan, gauza bakoitza bere tokian jartzen du. Lagungarri izan da ‘Hilak’ oinarritzat harturik egindako filma, besteak beste. Kritikariek diotenez, liburuko biribilena omen. Gainerakoak bezala, Dublineko garaiko errealitatean eta giroan dago oinarriturik. Joyce ez zen sekula izan abertzale, baina ez zen arraroa Dublinen irlandar abertzaleak aurkitzea.

Irlanda maite zuen Joycek, eta Dublin ere bai: Ulises azken finean Dublinen goratzarrerako idatzia izan zen. Areago, Joycek “Artistaren gaztetako portreta”n eta beste idazkietan gogor kritikatu zuen irlandarren abertzaletasuna, eta hango kultur giroan eroso ez zegoelako alde egin zuen, lehendabizi Parisa, eta gero Zurichera eta Triestera, non aurkitu baitzuen Ezra Pound, poeta ezezik, kultur eragilea. Poeta horri esker argitara eman zen Dublindarrak. Poeta horri esker ezagutzen dugu T.S. Elioten The Waste Land, Arestik Lur Eremua gisa itzuli zuena. Gainera daiteke hogeigarren mendeko literatura, benetakoa, herrigabekoek, deserrian alegia, idatzi dutela.

Itzulpenak Euskadi Saria jaso zuzuen. Horrek asko esaten du.