« Infinituaren lasaitua | Iraganaz sendatzeko »
Ezker hanka falta zuen / Lutxo Egia / Susa, 2005
Haizea ufadaka Igor Estankona / Deia, 2005-12-06
Iñaki Gerena eskola zaharreko kazetaria zen. Diabetesak eroan zion zangoa, eta euri fin batek bizitza. El Correo Españolek obituario labur bat eskaini zion, argazki bakoa, gogo txarrez egina ia: “Iñaki Gerena Narbaiza (1949-2005). Hierro egunkariko kazetaria 1971tik 1982ra”. Sestaoko Riverren gainean egunkari horretan idatzi zituen kronikak, irudiz bederen, hori baino gehiago ziren: ezkerraldean gertatzen ari ziren mila guduen metafora.
Perspektiba falta genuen agian, edo nostalgiko hutsak gara menturaz, baina euskal literatura industriaren birmoldaketaren garaira itzuli da behin baino gehiagotan azkenaldian. Mende laurden igaro ostean, gertatu zena ordenatzeko gogo bat badela ezin uka daiteke; Bilboren makilajeak nekez eusten dio hatsari. Lutxo Egiaren nobela labur honetan askoz gauza gehiago dago, baina baita ordukoa fikzioaren bitartez ulertzeko gogo bat ere. Gainbehera zetorren teatroko azken obra izan ziren Athleticen ligak, ekaitzaren barealdi baten antzera. Eta labe garaien ondoko landa erreak, eta Hierroko kazetari herrena etakide… Idazkera bera ere, nahastea eta edertasun arraro hura deskribatzeko, moldatu egin du Egiak. Denboran salto egiten du etengabe narrazioak, zabarra da, eragabea batzutan, baina olio orban baten antzera kulunkarazten du irakurlea.
Gaur egungo egoerara ekarri gaituen sarbide-erritua kontatzen du “Ezker hanka falta zuen” honek. Ez dira oroitzapen hutsak, ordea. Nola esan… nostalgia baino gehiago aldarte triste bat da orrialdeak zipriztintzen dituena. Eta lekuen magiarekin lortzen du askotan idazleak efektu hori: Catania, Sestao, Finisterre… gure mundu txikiko auzoak dira. Honenbestez, pertsonaiak ez dira inongoak, joanean doaz, eta euren bizitza gaseoso eta mamu-itxurako horretan aurrelariaren jokaldi batek, albariño biharamun batek edo Manuel Rivasen azken ipuinak itzularazten ditu bizitza deitzen dugun errealitate partzial horretara. Eta momentu labur batez otutzen zaigu gizon bat euri fina baino gehiago izan zela itsasadarraren ertzean.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez