« Infinituaren lasaitua | Iraganaz sendatzeko »
Ezker hanka falta zuen / Lutxo Egia / Susa, 2005
Haizea ufadaka Igor Estankona / Deia, 2005-12-06
Iñaki Gerena eskola zaharreko kazetaria zen. Diabetesak eroan zion zangoa, eta euri fin batek bizitza. El Correo Españolek obituario labur bat eskaini zion, argazki bakoa, gogo txarrez egina ia: “Iñaki Gerena Narbaiza (1949-2005). Hierro egunkariko kazetaria 1971tik 1982ra”. Sestaoko Riverren gainean egunkari horretan idatzi zituen kronikak, irudiz bederen, hori baino gehiago ziren: ezkerraldean gertatzen ari ziren mila guduen metafora.
Perspektiba falta genuen agian, edo nostalgiko hutsak gara menturaz, baina euskal literatura industriaren birmoldaketaren garaira itzuli da behin baino gehiagotan azkenaldian. Mende laurden igaro ostean, gertatu zena ordenatzeko gogo bat badela ezin uka daiteke; Bilboren makilajeak nekez eusten dio hatsari. Lutxo Egiaren nobela labur honetan askoz gauza gehiago dago, baina baita ordukoa fikzioaren bitartez ulertzeko gogo bat ere. Gainbehera zetorren teatroko azken obra izan ziren Athleticen ligak, ekaitzaren barealdi baten antzera. Eta labe garaien ondoko landa erreak, eta Hierroko kazetari herrena etakide… Idazkera bera ere, nahastea eta edertasun arraro hura deskribatzeko, moldatu egin du Egiak. Denboran salto egiten du etengabe narrazioak, zabarra da, eragabea batzutan, baina olio orban baten antzera kulunkarazten du irakurlea.
Gaur egungo egoerara ekarri gaituen sarbide-erritua kontatzen du “Ezker hanka falta zuen” honek. Ez dira oroitzapen hutsak, ordea. Nola esan… nostalgia baino gehiago aldarte triste bat da orrialdeak zipriztintzen dituena. Eta lekuen magiarekin lortzen du askotan idazleak efektu hori: Catania, Sestao, Finisterre… gure mundu txikiko auzoak dira. Honenbestez, pertsonaiak ez dira inongoak, joanean doaz, eta euren bizitza gaseoso eta mamu-itxurako horretan aurrelariaren jokaldi batek, albariño biharamun batek edo Manuel Rivasen azken ipuinak itzularazten ditu bizitza deitzen dugun errealitate partzial horretara. Eta momentu labur batez otutzen zaigu gizon bat euri fina baino gehiago izan zela itsasadarraren ertzean.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo