kritiken hemeroteka

8.518 kritika

« | »

Hauts bihurtu zineten / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2005

Iraganaz sendatzeko Felipe Juaristi / Diario Vasco, 2005-12-09

Abertzale batentzat, eman dezagun gure herriko (edo gerriko) abertzale batentzat, aberria bat eta bakarra da. Abertzale ez den batentzat aberriak asko dira. Izan daiteke haurtzaroa, bere luze-zabalean, izan daiteke haurtzaroko garai bat, bere zehatzean; izan daiteke hizkuntza, orokorki hartuta, izan daiteke hitz bat, une gogoangarri batean entzundakoa; izan daiteke lur bat, non gure sentimenduak handitu egin ziren, mendi urak bezala eta gero baretuz joan ziren, baretuz eta aberastuz, noski. Abertzale ez den bati dena bihur baitakioke aberri edo maitasun, dena oroitgarri edo ahanzgarri, dena zauri eta huts.

Nonbait hutsen bat nabaritzen delako idazten da. Juan Kruzen hutsak denbora luzea betetzen du, eta denbora horren minak goxatzeko idatzi du eleberri hau. Denbora luzea hartzen du eleberriak, denok ez baititugu denbora guztiak erloju berarekin neurtzen. Oroimenaren erlojuak ahanzmenaren erlojuak ez bezala eta haren bestaldera neurtzen ditu gertaerak oro. Bihotza erloju bat da, eta arrazoimenak ez bezala neurtzen ditu gertaerak oro. Eta bihotzak arrazoi gehiago du, askotan, arrazoimenak baino.

Juan Kruz eleberriak Adelaren bizitza gehiena hartzen du denboran, baina bizitza horretan beste bizitza asko agertu eta desagertu ziren, beste bizitza asko garatu eta beheratu ziren, beste bizitza asko hasi eta amaitu ziren, Euskal herrian izan dugun garairik nahasien eta ilunenean. Baina ez dago doinu tragikorik eleberrian. Gertatu zena gertatu zen, bai; eta bere ondorioak ekarri zituen, batzuk ona eta besteak ez hain onak. Aurrena Franco hil zen eta gero beste asko ere hil ziren, Adela tartean, edo hil zituzten, eleberrian ez ezik, errealitatean. Gertatu zena gertatu zen eta idazleak ez dio inori errietarik egiten, inori ere ez dio kargurik hartzen, baina ongitxo daki nork zer eta noiz egin zuen egindakoa. Iragan-mina sendatzeko idatzi du Juan Kruzek eleberri goraipagarri hau. Barkatzea, iragan-mina sendatzeko modu bat dela jakinik.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Aitor Francos

Urrats galduen hotsa
Luis Garde

Jose Luis Padron

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak