kritiken hemeroteka

8.549 kritika

« | »

Gorputzeko humoreak / Angel Erro / Alberdania, 2005

Gorputzeko zeruak Jon Kortazar / El País, 2005-11-06

Udagoienaren lehen euriak hasi direnean beta hartu dut Angel Erroren Gorputzeko humoreak liburu berria irakurtzeko.

Ez dut huts handirik egingo Erro oso ezaguna dudala esatean eta agian, iritzi hau ikuspegi pertsonaletik ondua dela aitortzeko lotsarik ere ez dut izango. Baina niretzako poeta estimatua da, eta gustuen aurka zer egin gutxi dago.

Orain hilabete batzuk bere poemak eskatu nizkion, atontzen ari nintzen antologian sartzeko. Poema argitaragabe batzuk ekarri zizkidan, hain zuzen ere orain liburu honetan agertzen diren batzuk; kasualitate hutsez, liburua agertu aurretik agertu da antologia.

Hamar poema haiek irakurriz ez da liburu hau irakurtzen. Gorputzeko humoreak honek beste sakontasun bat du, zalantzarik gabe.

Bere Harkadian ni lehen liburutik hona gauak eta gauzak aldatu egin dira. Baina gogoratu nahi nuke Errok idatzitako hura: “Oro errana da, aspaldidanik. / Oro errana dela ere errana da. / Oro errana da, bada, ezinbestean. / Oro errana da, baina ez nik”. Azken bertso hori poesia egiteko modu berri batera bidea zabaltzen du. Errok errana da liburu honetan agertzen dena.

Badira joko batzuk idazleak oso maite dituenak. Adibidez, izenburuan “h” letrarekin jolastea, umorea, humorea bihurtzea, eta beraz, isurkiei buruz hitz egitea, biologiaren nondik norakoak bilatzea. Adibidez, filologia lehertzea, eta hitzen alderik formalenarekin jolastea, hala nola, Oteizaren apokrifoa gazteleraz ematen duenean. Edo aipamen estetiko homosexuala egiterakoan: “Que qué tiene que ver ser gay con el autor implícito”. Edo alderantziz.

Baina jokoen eta ironiaren gainetik, sentsibilitate eta, batez ere, gogo argi batek eusten dio Angel Erroren poetikari. Klasikoa omen da, baina barrokoaz mintzo da, olgetari dager, baina nik badakit oso garai ilunak direla hauek berarentzat.

Beraz, tentsioaren poeta nagusi baten aurrean gaude, 11-S-z idazten duena, gerrako haurrez idazten duena, bizitzaren gogorra burmuinean agertzen duena. Klasikoa? Bai, baina berpizte garaiko poetak aipatzen dituena.

Zirrara gogor bat. Gozputzeko humorerik garrantzitsuena melankolia baita.

Azken kritikak

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak