kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Hiltzaile ilegorria / Karlos del Olmo / Kutxa Fundazioa, 2005

Historiaren mamuak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-06-03

Eleberri honek iazkoan Irun Hiriko Kutxa Literatur Saria irabazi zuen, eleberriaren sailean. Eleberria dela erraz antzeman daiteke, liburua irakurrita; izan ere, aberatsa baita gaiez, baita estiloz ere.

Euskal itzultzaile batek Erdi Aroko testu bitxi bat euskaratzeko agindua jaso du; jakina, horretarako daude itzultzaileak; areago, itzultzaile hori euskalduna baldin bada, eta, itzulgaia, Jesusen Lagundiak (Inazio, Inazio) testua beretzat hartzen ez duen eskuizkribua bada, non justifikatzen den erregearen hilketa, erlijioaren argudioak erabiliz. Baina agindu hori oso da misteriotsua, eta hortik etorriko da eleberrian zehar gertatuko diren katramilak eta gertaera harrigarriak, edo beldurrezkoak. Hori da abiapuntua. Gero mehatxuak, Interneten bidez, gaur egun anonimoa izateko modu bakarra, edo ia. Eta hor nahasten dira kontuak, Henrike Albretekoa azaltzen baita, geroxeago, Parisek meza bat ongi merezi zuela esan zuena. Gora-nahi guztien eta botere-gose guztien santu eta patroi bihurtu zen, gainera; eta ez dira gutxi. Gaur egun egingo bagenu, antzina bezala, erromeria, bideak beteko lirateke, eta ez litzateke tokirik egongo ez dantzatzeko eta ez kantatzeko. Dena izango baitzen, jendetzaren balaku eta igurtzi goxo, hitzez edo hatzez.

Jenero fantastikoan kokatu behar dugu eleberria. Egia ere bada, bazuela Karlos del Olmok lehendik lana eginda, Henrike IV.ari buruzko liburua idatzi zuenean: hugonotea, edo higonota bera, Zuberoan dioten bezala, haiek pairatu zituztelako errege horren balentriak eta ausardiak; eta oraindik bizi-bizi dituztelako historiaren mamuak. Modan dagoen jeneroa dugu, gainera: erdaraz, esan nahi nuen. Eta modak agintzen du salmenta, eta liburu batzuk asko saltzen dira, eta beste batzuk batere ez. Baina idazleak nahi duena idatzi behar du, kezkatzeke bere publikoaz, kezkatzeke bere geroaz. Liburu finak eta ongi idatzitakoak ekarriz auzora. “Hiltzaile Ilegorria”, izan ere, oso ongi idatzita baitago.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak