« Idazleari jaten emateko | Defenditzetik definitzera »
Sukar ustelaren urtea / Edorta Jimenez / Txalaparta, 2004
Gorroto ustela Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-05-20
Itsasoa bertatik bertara du Edorta Jimenez Mundakan, Kantauriko itsaso zelai-kolorea, oso ezberdina baita Mediterraneokoaren aldean, itsaso ardo-kolore, tokiren batzuetan eta Homeroren irudimenean. Euskal itsasoa ere bada Kantauri hori, literatur bultzatzaile, eta lanbide. Ez da lehen aldia Edorta Jimenezek itsasoa gaitzat hartzen duenik, areago esango nuke, berak beti itsasoa eraman du berarekin.
Nobela hau, bere barne-egituraren eta amaieraren arabera, nobelaldi baten hasiera baino ez da, nik uste; eta pena hartuko nuke oker egongo banintz, merezi baitu jarraipena. XVI. mendea du hartzen, Espainian ordurako eta Europan eta Ameriketan Felipe errege tokaioa nagusi zen garaian. Abentura-eleberria da, beraz. Eta ukitu historikoa ere badu; baina ez da eleberri historikoa. Uste dut gainera, badela ordua bereizteko eleberri historikoa eta historia-eleberria, nahasirik baitatoz, aspaldiko partez, Kantauritik harago eta honago.
Armada Txit Zorionekoa edo, bestela esanda, Armada Garaiezina behar zuen hura dugu batetik. Gero ekaitzek-eta hondora eraman zuten, eta orduan jaio zen Tomasso Hobbes, izuarekin batera. Hori da ingurumen historikoa; izan ere, Ontzidi hura izan zen, nahiz ez zen munduak izan duen izugarriena. Lezoko Blasek Indietako Cartagenan ingelesek bidalitako handiagoa izan zuen. Patua, noski; edo intelektualek deitzen duten ironia historikoa. Itsas abenturak, ontziak batetik bestera, mutil gazteak begiak bete amets, gerra eta sukarra, su eta herio, sukar ustela. Eta gorrotoa lege, euskaldunok ongi dakigun bezala, mendez mende jo baikaitu berak, belaunaldiz belaunaldi saiatu baita bera elkarren aurka borroka gaitezen. Eta abentura-eleberriak eskatzen duen idazketa, arina baina alaia.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez