« Erotismoak zentsura piztu zuenekoa | Cosa Nostra »
Mahats denboran / Patxi Ezkiaga / Egilea editore, 2004
Sormena Jon Kortazar / El País, 2004-07-11
Aspaldikoak dira arteen arteko elkarrizketak, eta musikaren eta pinturaren artekoak maiz erabili izan dira. Patxi Ezkiagak Concetta Probantzaren margoei poesia eta hitza jarri dizkie, poema liburu ederra emanez. Ez dakit argitalpena asko zabaldu den, entzuna dut argitalpen pribatua izan dela. Baina inork hartzeko beta eta modua balitu, eskuratzeko gomendatuko nioke. Aspaldian ikusi dudan libururik ederrenetarikoa eman dute plazara pintoreak eta poetak.
Pintura erakusketa batean agerturiko koadroei poesia egitea gauza jakina dela esango didazue. Halaxe da bai! Baina nola egiten den da kontua. Rafael Albertik liburu ederra eman zigun argitara eta gure artean, oker ez banago behintzat, Luis Mari Mujikak ere jarraitu zituen bide horiek.
Patxi Ezkiaga (Legorreta, 1943) nor den adierazten ez dut lerrorik galdu behar. Egia da bere estetikak ez duela jarraitzaile handirik baina sormen mundua sentsibilitatez ikusten duen poeta dugu eta ez da zalantzarik hizkuntzaren erabileran poeta nagusia dugula. Poesia sinbolistaren alorrean, maisu dugu Ezkiaga. Zoritxarrez, sinbolismoaren orduak baxu daude gure artean. Baina propagandatik at, poeta nagusiak handiak dira eta liburu hau Ezkiagaren borobilenetarikoa iruditu zait.
Ahotsak ez du handitasunik nahi, ikusitakoa deskribatzen du, entropia eginez, ikusitakoa beste hizkuntza batean mamituz eta garbituz, pentsakizuna eta ahotsa batera datoz mundua idealerantz bultzatuz. “Eguerdia etorri da / eta bizitzak argi errukiorra damaio / gure gorputzari, gure historiari” (71). Hona hemen giza bizitzaren magma gogorra ulertzeko ahalegin bizia.
Badakit poesiaren zentzu bat idealarekin besarkatzen dela, eta bidea landua bada ere, hausnarketan bizi dela idealaren hatsa. Modu asko daude poesia egiteko, berezia du Ezkiagak: landua, ederra, garbia, sinboloaren besoetan mamitua, “errealitatearen eta fikzioaren arteko / zubia” eraikirik, pinturaren hizkuntza poesia bihurturik, ikusitakoa esanaz, mundua propioa adieraziz eta deskribatuz. Askotan margoaren ironiak ironiara darama poeta, edo hizkuntza zientifikoan lerratzera, baina ez da zalantzarik bere begiaren zoliak agintzen duela hitza neurtzeko orduan, zentzua aurkitzeko bidean. “Bizitzak erantzuna eskatu digulako / hitz egiten baitugu”.
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Amaia Alvarez Uria
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Asier Urkiza
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Nagore Fernandez
Farorantz
Virginia Woolf
Aritz Galarraga
Markos Gimenoren 101 letrakartel
Joseba Sarrionandia
Mikel Asurmendi
Poesia kaiera
Giorgos Seferis
Irati Majuelo
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Joxe Aldasoro
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia