kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Gure Gauzak S.A. / Ur Apalategi / Utriusque Vasconiae, 2004

Cosa Nostra Igor Estankona / Deia, 2004-07-13

Zorrotz idatzitako eleberria da “Gure Gauzak S.A.”. Hain zorrotz, non euskal literatur munduan —eta batez ere Elkar argitaletxearen inguruan— izena duen orok baitauka bere txotxongiloa Ur Apalategik eraiki duen fikzioan. Liburuan badago maitasun istorio ospelik, pasarte misteriotsurik edo konplot izkuturik, baina thriller ezohiko hau batez ere gure letren miseriak haizetaratzeko asmoarekin dago idatzia. Irakurleak esan beharko du Lapurtarraren ikuspuntuarekin bat datorren edo ez. Gauza jakina dena da argitaletxeengandik ez duela Ur Apalategik sostengurik jaso, bera parte den Utriusque Vasconiaen bertan literatur-bilduma abiatu behar izan baitute eleberri honi aterabidea emateko.

Julene Oihanburuk Gaston Berrizar idazle erdi-ahaztuaren biografia idazteko bekaren erdia jaso du, Gure Gauzak argitaletxe ahalguztidunak emana. Sistemaren ateak parez-pare zabaltzen zaizkio, baina aldi berean haren lege estuak zeintzuk diren ulertzen hasten da. Ibilian-ibilian, Gure Gauzaken sorrera gatazkatsua eta Berrizarri egin zaizkion hainbat bidegabekeria aurkitzen ditu. Juleneren zorabioa gero eta sakonagoa da, gero eta galduago sentitzen da argirantz geruratu ahala. Egiaren eta arrakastaren bidegurutzean zutunik —oligopolioaren eta kultur aniztasunaren arteko talka tarteko— halabeharra onartzen duenak bezala onartuko ditu berak ere mundu literarioaren mandatu eta arauak, botagale bizia sentitu arren.

Nobela ikusgarria da erritmo aldetik, eta betea protagonistaren profila. Hala ere bigarren mailako pertsonaiak linealegiak iruditu zaizkit: marra lodiekin definituak datoz, ustelak ustelegi ageri dira eta biktimak xaloegi. Kultura eta industriaren arteko kontraesana zuri-beltzean azaltzen zaigu, gordinegi behar bada ñabardurek eta ikuspuntu desberdinek duten garrantziaz jakitun den irakurle zuhurrarentzat. Kolore apur bat gehiago, kontrapuntutzat erabiltzen diren pertsonaienganako arreta apur bat gehiago, hara hor nobelari falta zaiona.

Egia esan behar badut keinu baten bila ibili naiz, ongia eta gaizkia hain puruak ez direla berretsiko zidan iskin horren zain. Baina tesia onartu edo gaitzetsi, irakurlea ataka horretan jarri gura izan du Ur Apalategik. Gihartsua da “Gure Gauzak S.A.”, heldulekurik uzten ez duen eleberri erabatekoa.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak