kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Gure Gauzak S.A. / Ur Apalategi / Utriusque Vasconiae, 2004

Cosa Nostra Igor Estankona / Deia, 2004-07-13

Zorrotz idatzitako eleberria da “Gure Gauzak S.A.”. Hain zorrotz, non euskal literatur munduan —eta batez ere Elkar argitaletxearen inguruan— izena duen orok baitauka bere txotxongiloa Ur Apalategik eraiki duen fikzioan. Liburuan badago maitasun istorio ospelik, pasarte misteriotsurik edo konplot izkuturik, baina thriller ezohiko hau batez ere gure letren miseriak haizetaratzeko asmoarekin dago idatzia. Irakurleak esan beharko du Lapurtarraren ikuspuntuarekin bat datorren edo ez. Gauza jakina dena da argitaletxeengandik ez duela Ur Apalategik sostengurik jaso, bera parte den Utriusque Vasconiaen bertan literatur-bilduma abiatu behar izan baitute eleberri honi aterabidea emateko.

Julene Oihanburuk Gaston Berrizar idazle erdi-ahaztuaren biografia idazteko bekaren erdia jaso du, Gure Gauzak argitaletxe ahalguztidunak emana. Sistemaren ateak parez-pare zabaltzen zaizkio, baina aldi berean haren lege estuak zeintzuk diren ulertzen hasten da. Ibilian-ibilian, Gure Gauzaken sorrera gatazkatsua eta Berrizarri egin zaizkion hainbat bidegabekeria aurkitzen ditu. Juleneren zorabioa gero eta sakonagoa da, gero eta galduago sentitzen da argirantz geruratu ahala. Egiaren eta arrakastaren bidegurutzean zutunik —oligopolioaren eta kultur aniztasunaren arteko talka tarteko— halabeharra onartzen duenak bezala onartuko ditu berak ere mundu literarioaren mandatu eta arauak, botagale bizia sentitu arren.

Nobela ikusgarria da erritmo aldetik, eta betea protagonistaren profila. Hala ere bigarren mailako pertsonaiak linealegiak iruditu zaizkit: marra lodiekin definituak datoz, ustelak ustelegi ageri dira eta biktimak xaloegi. Kultura eta industriaren arteko kontraesana zuri-beltzean azaltzen zaigu, gordinegi behar bada ñabardurek eta ikuspuntu desberdinek duten garrantziaz jakitun den irakurle zuhurrarentzat. Kolore apur bat gehiago, kontrapuntutzat erabiltzen diren pertsonaienganako arreta apur bat gehiago, hara hor nobelari falta zaiona.

Egia esan behar badut keinu baten bila ibili naiz, ongia eta gaizkia hain puruak ez direla berretsiko zidan iskin horren zain. Baina tesia onartu edo gaitzetsi, irakurlea ataka horretan jarri gura izan du Ur Apalategik. Gihartsua da “Gure Gauzak S.A.”, heldulekurik uzten ez duen eleberri erabatekoa.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak