susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bizirautea lege | Sexuaren eta maitasunaren inguruko nobela »

Konpainia noblean / Anjel Lertxundi / Alberdania, 2004

Udaberriko hitzak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-06-25

Iparburutik gertu bizi diren herriek ba omen dute sinesmen bat oso tinkoa eta oso barneratua. Uste baitute, hotz handia dagoenean, hitzak izoztu egiten direla eta, pisuaren pisuaz, lurrera erori. udaberrian hasten omen dira zalapartaka eta hizketan eta airea zurrumurruz betetzen da, aspaldiko pasadizo barregarriz, ahantzitako minaren oihuz, aspaldi galdutako amodio baten oihartzunez. Horixe etorri zait burura Anjel Lertxundiren liburua hau eskutik eskura eta gogorik gogora erabili dudanean. Udaberria da, giroak asko epeldu du, zuhaitzak igaliz leher eta zapart egiteko zorian daude, gure bihotzak hanpaturik, eta hitzak noranahi joateko prest. Udaberria da eta aspaldiko istorioak ekarri dizkigu idazleak, neguan gordetakoak, negua oso txarra baita idazteko, karroinak eskuak zurrundu, tinta lehortu eta gogoa huts uzten baitu, elurraren eta haizearen konpainian. Aspaldiko hitzak hasi dira Anjel Lertxundiren zalgurdi honetan (liburu bat zalgurdi izan baitaiteke, edo itsasontzi edo ijitoen kanpamendu edo zernahi den ) trostan eta ibilbidean, aspaldiko hitzak beraiekin ekarriz aspaldiko kondairak, ele zaharrak, istorioak edo sasi-istorioak, ahozko tradizio deitzen den altxor horretatik berreskuratuak. tradiziorik gabe ez baitago modernitaterik. Tradiziorik gabe modernitatea hipermodernitate bihurtzen baita, ez postmodernitate, hori ez baita ezer, hori baita ezer ez izendatzeko hitza, baina hitzek ihes egiten dute, eta beren gorputza hartzen eta beren arima eskuratzen. Memoriarik gabe ez dago tradiziorik; hobe esanda, ahantziaren eta memoriaren lanik gabe ez dago ezer, hutsa baizik ez, ezerez oihukaria. Atseginak dira ipuinok edo narraziook edo direnak direlakook. Prosa landua eta taxuzkoa; baian era berean izotza bezain garbi eta aratza. nahi duenarentzat opari.