« Pentsamenduak inauguratzen | Mina eta bizia »

Esan gabe neukana / Agurtzane Juanena / Elkar, 2003

Literaturarik ez Javier Rojo / El Correo, 2004-03-24

Agurtzane Juanena Alustizak “Esan gabe neukana” izeneko kontakizunean gai gogor baten lekukotza eskaini nahi izan du; fikziorik gabeko kontakizuna da, beraz. Izan ere, idazleak kontatzen du nola 70ko hamarkadaren erdialdena, Franco artean bizi zelarik, atxilotu eta torturatu egin zuten komisaldegian. Horixe da gertakari funtsezkoena, eta horren inguruan biltzen da narrazio osa. Dena dela, ez gaude torturei buruzko narrazio soil baten aurrean. Edota beste era batez esateko, torturen kontakizunaz gainera beste zerbait dugu liburu honetan. Irakurleak kontuan hartu behar du datu bat: torturen kontakizuna garai hartan idaltzitako testu batean oinarritu da, baina testu berriagoak gaineratu dira, idazlearen pentsamenduak, iritziak eta hausnarketak eskaintzeko. Bi ikuspuntu nahasten dira, beraz, orduko gertakarien kontaketa hutsa eta batzuetan hotza, sentimenduak alde batera utzi eta gertakariei garrantzia osoa ematen diena, eta horren gaineko hausnarketa, askoz geroxeago egina. Eta azken honetan aurkitzen dugu, nire ustez, liburu honen atalik interesgarrienak, bertan petsona batek bere burua biluzten baitu. Bere bizitza osoaren ibilbideak, onerako zein txarrerako, oinarrizko gertakari hartan aurkitzen baitu zentzua.