susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Haragi bete min | Patxada »

Neska baten memoria / Annie Ernaux (Aiora Jaka) / Igela, 2024

1958ko neska bat Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2024-11-02

Urtero Suediako Akademiak Literaturako Nobel Sariaren irabazlea iragartzen duenean, saritutako idazleak hedabide guztien arreta lortzen du baita bere lana ezagutarazteko bultzada ere. Horixe gertatu zitzaion Annie Ernauxi 2022koa eskuratu ondoren. Bere obra emakumezko irudiaren gainean eraturik dago. Begirada ahaldundua eta gogoetatsua gailentzen zaion idazle honek ekarpen asko egin dizkio idazkera biografikoari eta generokoari, emakumeek gizartean duten tokiari buruz itaunduz era zorrotzean, haien askatasuna aldarrikatuz.

Idazleak 1958ko udara garamatza. Protagonista landa-eremutik datorren neska gazte bat da. Familiak gehiegi babestu du eta, desioaren erremina eta maitasun promesa abstraktuak sentitzearekin batera, bere lehen sexu-harremana bilatzen du. Narratzaileak lotsarik gabe deskribatzen ditu sexu-esperientziak gaztaroaren nahasmenduan. Horrela agerian geratzen da jokoaren benetako arauak garai hartan nagusi zen matxismoak agintzen zituela eta nahi bezala manipulatzen zituela emakumeen duintasuna eta itxaropenak.

Testuaren sarreran Emauxek aitortzen du jada ezin dela 18 urteko neska haren larruan jarri, izan zen pertsona ahaztu baitu. Horrek larritu egiten du, gertakari desatsegin horretatik eta haren ondorioetatik ez delako erabat libratu. Dena den, inoiz konpondu ezin izan zuen gertaera traumatiko baten erregistro bizian sartzera gonbidatzen gaitu: batzuetan “ni”-tik irakurtzen dugu istorioa, beste batzuetan “bera”-tik. Bikoizketa horrek aukera ematen dio bere buruarekin zintzotasun maila batean kokatzeko eta bere gazte-kontzientzia adierazteko, aldi berean, irakurleari berreraikitze horretan jatorrizko kontakizunaren egiaren bat, behintzat, hurreratzen diolarik. Liburu hau oso gomendio ona da idazle honen unibertsoan sartzeko. Eta Aiora Jakaren euskarazko itzulpena ongi egina dago.