« Begirada kritikoz jaioterrira itzultzea | Hezur hilek hitz egingo balute »
Poesia kaiera / Edna St. Vincent Millay (Ana Morales) / Susa, 2021
Erdibitutako piku bat Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2021-05-15
Munduko Poesia Kaierek altxor txikiak berreskuratzen dituzte. Millayren poemen antologia honek ez du oharkabean pasatzerik merezi. Zenbait poema bertso libretan idatziak badaude ere, metrika estua dutenak nabarmentzen dira liburu honetan. Jatorriz ingelesez idatzitako poemek erritmo markatua dute eta errima zorrotza; irakurketa kantu bihurtzeraino kasik. Horregatik, azpimarratzekoa da Ana Moralesen itzulpen lana. Poemen esentzia bereganatu eta musikalitate berarekin itzuli ditu paperera. Estrofak paperean zintzilik daude, gerezien moduan, nork musikatuko dituen zain.
Millayk metrika klasikoak erabili zituen kezka modernoez hitz egiteko. Lehen Mundu Gerrako bezperetako giroa eta gerra ondorengo etsipena dasta daitezke antologian. “Harpadun ehulearen balada”k, adibidez, miseriak itotako ama baten istorio hunkigarria kontatzen du. Koplaz kopla, irakurleari hotzikara eragitera iritsiko da idazlea; baina inoiz errege bihurtzeko itxaropenaren kandela ere pizten du lerro-artean:
“Otso burudun haizea/ Uluka gure atean/ erre genituen aulkiak/ eta eseri lurrean”.
Absentziek leku garrantzitsua okupatzen dute liburuan. Hildako senitartekoak edo urrundutako maitaleak ageri dira olerkietan, baina bizitzak jarraitu behar duelako mezua gailentzen da. Gozagarriak eta gozazaleak dira bertsoak eta sexualitatea pil-pilean suma daiteke liburu guztian zehar. Mende hasierako poetarik interesgarrienetariko baten poema bilketa eskaintzen du liburuak: zirikatzailea, feminista… eta, hala ere, errekonozitua izan zen emakume batena. Poesiaren Pulitzer Saria jaso zuen 1923an.
Hitzak neurritan jartzen asmatu zuena; neurritasunaren morrontzan erori gabe.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera