kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Esperantza / Andre Malraux (Karlos Zabala) / Alberdania-Elkar, 2008

Espainia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-07-11

Kontzeptu handi eta abstraktu bakoitzak bere aldia izan ohi du. Elkartasunarena, esaterako, aspaldi ahitu zen; baina izan zuen bere ospe eta loraldia. Esperantzak ere bai Leonardo Sciasciak liburu bati “Esperantzarik gabe ez dago olibondorik hazterik” izenburua jarri zion. Ez zuen arrazoi faltarik, esperantza denborari oso lotuta baitago, goroldioa zuhaitzari bezala. Batzuetan. esperantza denboraren aurka jartzen da, eta bera hiltzen du. Eta besteetan denborak berak du esperantza hiltzen. Irudimeneko edozein eraikin bezala oso da hauskor eta hilgarria. Gure baitakoa izanik, gure desira eta nahien arabera da hazten eta galtzen, loditzen eta argaltzen, handitzen eta txikitzen. Gu gara esperantzaren neurri, batzuetan; eta bera da gure eredugarri, besteetan.

André Malraux, beste gazte asko bezala, Espainiara etorri zen esperantzaz hanpu eta beterik, Errepublikak Francoren soldadu eta lagunen aurka zeraman gerran laguntzera. Gerra hartako kronika modukoa da liburua, esperantzan oinarrituriko denboraldi bati buruzko gogoetekin batera.

Bere bizitzako aldi bateko gertaerak kontatzen dituelako da liburua sakona, egilearen beste liburu batzuk baino sakonagoa, nire irudiko. Lurrak eta paisaiak gizonaren baitan arnasa hartzen dutela ikusten da; gizonak ez direla panpinak edo txotxongiloak, benetako izakiak baino. Bizitza ez da antzerki taula baterako prestatutakoa, baizik eta gal edo irabaz daitekeena. Zerbait du heroikoa liburuak, denborarekin ez usteltzen ez lizuntzen dena.

Malrauxek liburu gehiago idatzi zituen eta abentura askotako partaide izan zen. Nazien aurka borrokatu zen, bere herrian, bere buruari leporatzen zion baino meritu gutxiagoarekin. Ministro ere izan zen. Baina ez dut uste liburu honetan bizi izandakorik ahantziko zuenik, ezta halakorik berriro bizitzerik izango zuenik ere. Antzematen da. Liburuko hitzek ez dute engainatzen.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak