kritiken hemeroteka

8.155 kritika

Azken kritikak

« | »

Hodei berdeak / Jon Alonso / Susa, 2003

Fikzioa eta errealitatea, uztarri berean Maider Ziaurritz / Beterriko Liburua, 2003-10

Frankismo garaiko Iruñeko abertzaleen giroa agertu nahi izan du Jon Alonsok “Hodei berdeak” liburuan, eta, horrekin batera, klandestinitatean ibili behar izan zuen belaunaldi ahaztuxe hura berreskuratu, omenaldi txiki bat egite aldera, idazleak berak adierazi duenez. Hain zuzen, 60ko hamarkadan frankismoaren laino beltzak Euskal Herria itzalpean hartua bazuen ere, bazen euskal abertzaleen artean, eta zehazki iruindar abertzaleen artean, itxaropenezko hodei berderik ikusten zuenik ere, nahiz jakin hodei berde horiek ezinbestean tanta gorriz bustiko zituztela bazterrak. Testuinguru hori kontuan hartuta, nobela historikoa idatzi du Alonsok, ez baita falta hainbat pertsona ezagunen aipurik, ez eta urte haietan jazotako hainbat gertaerari buruzko erreferentziarik ere.
Azken batean, garai historiko bat hartu du kontakizuna mamitzeko, eta agertokia ere ez da bere irudimenaren fruitua, Iruñea bera hartu baitu kokaleku nagusi —Uruguai, Madril…, dira beste batzuk—; baina hain ongi definitutako marko horretan, nahasi egiten dira benetako izen-abizenak dituzten pertsonak, guztiz historikoak ez direnak eta fikziozko pertsonaiak, eta baita gertaera errealak eta asmatutako pasadizoak ere; eta, hain zuzen, errealitatearen eta fikzioaren arteko nahasketa konplexu horrek emango dio irakurleari lana, hor izango du bere egitekoa, irakurle eitea emango diona, nobela honek irakurketa aktiboa eskatzen baitu; izan ere, dokumentazio lan handi baten ondorio da Hodei berdeak liburua, baina ez da nahikoa datu zaparrada, harreman sare korapilatsua bere horretan irenstea: ezer ulertuko bada, beharrezkoa da gure historiari buruzko ezagutza pitin bat lardaskatzea, kausa-ondorio harremanez hausnartzea, eta errealitatearen eta fikzioaren arteko mugaz harago ikustea. Aldi berean, baina, horrek emango dio irakurleari istorioa dekodetzeko jakin-mina; izan ere, Jon Alonsok hain maisuki landutako bilbea katramilatsu bezain ondo josia gertatzen da: CIA, EAJ, ETA siglen azpian aski harreman konplexua agerrarazten du, baina labirinto horretatik artez irteten asmatu du, ur handitan sartu izanagatik, bertan ito gabe. Gainera, eta idazkeraz ari garelarik, paragrafo luzeak erabiltzen dituen arren, ez da gramatikaren bihurrikerian galtzen, esaldiak biziak eta etenak ugariak baitira.

Joseba Jaka III. Literatur Bekako saria irabazi zuen Jon Alonsok proiektu honekin, eta, orain, “Hodei berdeak” nobela landua argitaratu duelarik, garbi erakutsi digu sari hori ez dela debaldekoa izan.

Azken kritikak

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Asier Urkiza

Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons

Nagore Fernandez

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Hasier Rekondo

Kangaroo
Martin Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga

Mikel Asurmendi

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Irati Majuelo

Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa

Amaia Alvarez Uria

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Martin-Etxebeste

Argialdiak
Miriam Luki

Asier Urkiza

Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov

Nagore Fernandez

Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Ibon Egaña

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Jon Martin-Etxebeste

Kangaroo
Martin Etxeberria

Irati Majuelo

Artxiboa

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

Hedabideak