kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Spoon River Antologia / Edgar Lee Masters (Alain Lopez de Lacallle) / Balea Zuria, 2023

Izotz korrontea Jose Luis Padron / Bilbao, 2023-04

Edgar Lee Masters poeta estatubatuarraren Spoon River Antologia poesia lana ekarri du euskarara Alain Lopez de Lacallek. Balea Zuria argitaletxearekin agertu da plazara. Lehen aldiz eman zaigu euskaraz lan osoa, 2018an Gotzon Barandiaranek ale solteak itzuli zituen, baina ez poema-liburu osoa.

Alain Lopez de Lacallek 2017an hasi zen itzultzen, eta plazer hutsez. Poema bat itzuli zuen, gero beste bat eta, azkenik, poema-liburu osoa. Lee Mastersek 1915an idatzi, poesia amerikarraren abiapuntua jarri, amerikar galtzaileei ahotsa eman, ospea azkar irabazi, garaiko gizarte puritanoa aztoratu eta laster Estatu Batuetan historiako poesia libururik irakurriena bilakatu zen Spoon River Anthology, hain zuzen ere.

Beti azpimarratu izan da Spocm River Ipar Amerika erdialdeko nekazaritza herrixketako bizimodua gordin deskribatzen duen liburu bat dela, epitafio bilduma bat, berrehundik gora epitafio, hilerriko biztanle bakoitzak berea, hildakoek baliatzen dituztenak bizitzan zehar eta hil arte isilean eta ezkutuan gorde zituztenak botatzeko, sekretuak, miseriak, ilusioak, ametsak… herri ia osoaren zorioneko eta zoritxarreko kronika eginik: “Herri txiki, infernu handi” dio esaera zaharrak, eta hilerri mutu bateko ahots isilaraziak horrela lerro batzuetan Lee Mastersek piztu zituen bezala piztuta topatzeak, horrek originaltasun, indar poetiko eta interes guztia baldin badu ere, Spoon River Antologia hori baina askoz gehiago da.

Egileak begi aurrean jartzen dizkigun epitafio moduko poemen bitartez alegiazko herri baten istorioa ezagutzen dugu hildakoen ikuspuntutik, bai, baina Spoon River Antologia baserri munduaren suntsipena, kentzea edo desagertzea eta horrek eragin zuen gainbehera moral eta historikoaren lehen erakusleetako bat da ere, amets amerikarraren ifrentzua, Amerikako Estatu Batuak izeneko utopia estreinako aldiz itzulingururik gabe gainditu eta krudeltasun osoz azaleratu zuen literatur lan arrakastatsua.

Nik behintzat ospatu eta eskertzen dut Alain Lopez de Lacallek euskarara ekarritako izotz korronte liriko eta ironiko honetan bizi-bizi murgiltzeko aukera izatea.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak