« Durduza eta karkaila | Ernaberritzen »
Alaska / Castillo Suarez / Elkar, 2023
Hotzaren edertasuna Maddi Galdos Areta / Argia, 2023-03-05
Elurrez betetako liburua eguzkiak epeldutako egunetan heldu zaigu esku artera, paradoxikoki edo. Neguak izango du oraindik zeresanik aurten, ordea, eta akaso izango ditugu bisuts, gesal eta elurtzak berriro: horiez eta gehiagoz betetako liburua dugu Castillo Suarezek (Altsasu, 1976) plazaratu berri duen Alaska (Elkar, 2023) poema-bilduma. Bere jaioterriko errepide bazterrean zen baina aspaldi abandonatuta dagoen hotelaren izena eman dio Suarezek bildumari, eta 54 olerkiz gain, sarrera narratibo bat ere jaso du bertan.
Abandonua, galera eta doluaren gaiak dira nagusi orriotan, baita horiei lotzen zaizkien memoria, oroimina eta ahanztura ere. Gaiok, jakina denez, ez dira berri altsasuarraren idazketan. 2019an argitaratu zuen Irautera (Elkar, 2019) lanak ere bide horiexek arakatzen ditu besteak beste, eta nabariak dira bi bildumen arteko zubiak: Irauterak badu elurrik, eta bada landarerik Alaskan. Dagoeneko onduta zituenak berreskuratu zein berriak sortuta, irudi poetiko indartsuak darabiltza Suarezek lerrootan: pasabidean pilatutako puskak, itsaso bulartuak, apalategietako hutsa eta betetako kutxak, eraiste zorian fatxada irmo mantentzen duten etxeak, azal zatiak, orbainak eta zauriak, habi eta igerileku abandonatuak, animalia basa eriak…
Ni poetikoa ere minak hartuta azaltzen zaigu maiz, gotorleku duen baina guztiz eroso ez zaion giro edo paisaia sinboliko hotzaren parte den gorputz bilakatuta: “Batzuetan elurra hondartzaraino iristen da, / elurra elurraren gainean, / eta zuritasuna irensten hasten naiz / nire izena hondarretan aurkitzeko: / hemen da elur-minez bizi den emakumea, / isiltasunaren begiztatzailea, / bere buruaren arerioa”.
Baina ez da oro min edo etsipen, inoiz ez omen baita berandu hutsetik hasteko, eta min ematen digunak alda gaitzakeelako. Doluaren aroak poema horren adierazle dugu, eta idazketak edo, oro har, literaturak auziotan duen lekuaz poetak egiten duen hausnarketaren isla ere bada liburua bera. Hondamendiaren ederraren erakusgarri baitira olerkiok, aurrera edo irautera ekiteko akuilu.
Axularren gerizapean
Kepa Altonaga
Asier Urkiza
Emakume bat
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
Joxe Aldasoro
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi
Irati Majuelo
Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Jon Martin-Etxebeste
Alaska
Castillo Suarez
Maddi Galdos Areta
Puskak
Irene Pujadas
Asier Urkiza
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Nagore Fernandez
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
Hasier Rekondo
Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua
Jose Luis Padron
Pozaren erdia
Harkaitz Cano
Aitor Francos
Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite
Irati Majuelo