kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Alaska / Castillo Suarez / Elkar, 2023

Hotzaren edertasuna Maddi Galdos Areta / Argia, 2023-03-05

Elurrez betetako liburua eguzkiak epeldutako egunetan heldu zaigu esku artera, paradoxikoki edo. Neguak izango du oraindik zeresanik aurten, ordea, eta akaso izango ditugu bisuts, gesal eta elurtzak berriro: horiez eta gehiagoz betetako liburua dugu Castillo Suarezek (Altsasu, 1976) plazaratu berri duen Alaska (Elkar, 2023) poema-bilduma. Bere jaioterriko errepide bazterrean zen baina aspaldi abandonatuta dagoen hotelaren izena eman dio Suarezek bildumari, eta 54 olerkiz gain, sarrera narratibo bat ere jaso du bertan.

Abandonua, galera eta doluaren gaiak dira nagusi orriotan, baita horiei lotzen zaizkien memoria, oroimina eta ahanztura ere. Gaiok, jakina denez, ez dira berri altsasuarraren idazketan. 2019an argitaratu zuen Irautera (Elkar, 2019) lanak ere bide horiexek arakatzen ditu besteak beste, eta nabariak dira bi bildumen arteko zubiak: Irauterak badu elurrik, eta bada landarerik Alaskan. Dagoeneko onduta zituenak berreskuratu zein berriak sortuta, irudi poetiko indartsuak darabiltza Suarezek lerrootan: pasabidean pilatutako puskak, itsaso bulartuak, apalategietako hutsa eta betetako kutxak, eraiste zorian fatxada irmo mantentzen duten etxeak, azal zatiak, orbainak eta zauriak, habi eta igerileku abandonatuak, animalia basa eriak…

Ni poetikoa ere minak hartuta azaltzen zaigu maiz, gotorleku duen baina guztiz eroso ez zaion giro edo paisaia sinboliko hotzaren parte den gorputz bilakatuta: “Batzuetan elurra hondartzaraino iristen da, / elurra elurraren gainean, / eta zuritasuna irensten hasten naiz / nire izena hondarretan aurkitzeko: / hemen da elur-minez bizi den emakumea, / isiltasunaren begiztatzailea, / bere buruaren arerioa”.

Baina ez da oro min edo etsipen, inoiz ez omen baita berandu hutsetik hasteko, eta min ematen digunak alda gaitzakeelako. Doluaren aroak poema horren adierazle dugu, eta idazketak edo, oro har, literaturak auziotan duen lekuaz poetak egiten duen hausnarketaren isla ere bada liburua bera. Hondamendiaren ederraren erakusgarri baitira olerkiok, aurrera edo irautera ekiteko akuilu.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak