kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Romain zen bere izena / Joxean Agirre / Elkar, 2003

Literaturak literatura egiten duenean Alvaro Rabelli / Deia, 2003-09-09

Ez da atzo goizekoa eleberria krisian dagoelako kontua. XIX. mendearen akabuan eleberriak gailurra jo zuenetik hona behin eta berriro aipatu da lelo hori. Hauxe izan da XX. mendeko eleberriaren patua, eleberria salbatuko duen bakarra eleberria bera delako. Den-dena esanda omen dago, Homeroren Iliada eta Odisearen sasoitik ez da benetako berrikuntzarik izan, ezer ez da originala. Eleberriaren originaltasun eza nabarmen egiten denean krisi berba dantzatzen dugu maiz, orduan azaltzen ditugun jarrerak askotarikoak izaten dira: ustez sakratuak diren idazleak sakratuago egiten ditugu, hauen pose handiuste eta artifizialak deitoratzen ditugu, gizartearen arazo guztien konpontzaile bihurtzen ditugu, literaturaren mugak onartzen ditugu, edo besterik gabe, literaturaren beraren faltsukeria salatzen dugu. Horretan ere ez dago adostasunik, ikuspegiok norenak diren ez dakigu, idazleenak edo akaso irakurleenak berdin izan litezke.

Hala ere, ahaleginak egiten dira irtenbideak aurkitzearren. Dena esanda dagoen honetan batzuei berriro kontatzea baino ez zaie geratzen, ahazten zaigulako nonbait; beste batzuek, ordea, gauza berdin antzekoak kontatu arren, esateko moduak berritzen dituzte, beste adierazpen batzuen bila abiatzen dira; azkenei ironia erabiltzea baino ez zaie geratzen.

Joxean Agirre idazle azpeitiarrak, esaterako, literaturan bertan aurkitu du bidea Romain zen bere izena eleberria egiteko. Honetan gogoeta ez ezik, praktika ere egin du, izan ere, literatura bera gai gisa erabili du. Literatura eta fikzioa nahastu ditu, batetik suspense-istorioa eta bestetik, bide batez, literaturaren beraren gaineko gogoeta egiteko. Emazteak tiroz hil du denak bila dabiltzan idazle handi bat, gertaera horretatik aurrera idazle horren benetako izaera argitzea izango da literatur ikertzailea den protagonistaren helburua. Denek, haren lanak baino ez baitzituzten ezagutzen, aurkitu nahi zuten idazle horren izena Romain izango da. Izen horrek irudikatzen du benetakoa izan den Romain Gary idazle frantsesa, beste nortasun bat hartuz inoiz literaturan egin den iruzurrik handiena egin zuena. Tartean protagonistaren maitasun istorioak eta bere obsesioak ere korapilatuko dira. Dena dela, diodan lez, protagonista nagusia literatura bera izango da.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak