« Greziak aspaldi galdu zuen bere grazia | Basa eta beza »
Ekaitza eta beste 34 ipuin / Kate Chopin (Joxe Mari Berasategi) / Igela / Erein, 2022
Isilpeko erresistentzia Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-07-16
Erein eta Igela argitaletxeak indarrak batu eta Literatura Unibertsaleko obrak euskaraz ezagutarazteko ahaleginari ekin diote. Hala, Kate Chopinen 35 errelato aurkeztu dituzte, Joxe Mari Berasategik euskaratuta. Chopinek emakumezkoa narrazioen erdigunean jartzen badu ere, ezin da hartu feminismoaren militantetzat. Aitzindaritzat, akaso. Gizonaren itzaletik urrunduz emakumeek bizitza propioa eraikitzeko eskubidea defendatzen zuen. Idazleak berak jaso zituen kritika gogorrak bere kontakizunetan emakumeen bizitzaz -desioez, sexualitateaz, dibortzioaz- idazteagatik.
Ironia eta iradokizunerako joera agerrarazten ditu emakumezko pertsonaiak kokatzean XIX. mendearen bukaerako Estatu Batuetan, hegoaldekoetan hain zuzen. Protagonisten barne desioen eta pentsakizunen disekzioa egiten du detaile zein keinu minimoei arreta emanez. Hartara, istorioetako emakume horiek ezaguna eta barneratua duten bizimodua apurka-apurka azaleratuz doa barruan sentitzen duten oldarrak kanpoko itxurarekin talka egiten duen bitartean. Izan ere, konturatzen dirá gizartearen konbentzionalismoen agindupean ez dutela zorionik dastatu ordura arte.
Halaber, interesgarria da ñola hurbiltzen den emakumezko ikuspegira epaitu gabe, modernitatearen kutsua emanez; nahiz eta protagonistek egindakoa gaizki dagoela jakin, ez dute errudun sentimendurik, askatasunari eta desirari mugak ezin baitzaizkio jarri “Ekaitza”). Desio horrek nahiezak ekar ditzakeen arren, gizartearen kode zurrunetatik at, bizirik daudela sentitzen dute lehenengo aldiz. Alde horretatik, esan dezakegu transgresioa isilean gertatzen dela, kanpoan eguneroko iruditeriak baitirau… ezer gertatu ez balitz bezala. Alabaina, pertsonaien eraldaketa sotilaren lekuko bihurtzen gara kontakizun zirraragarri hauetan.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez