kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Austerlitz / W.G. Sebald (Idoia Santamaria) / Igela, 2022

Memoriaren arkitektura Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2022-06-11

Nortasunaren eraikuntza da eleberri honen ardatza; XXI. mendeko libururik originalenen artean sailkatuta dago, beraz, maisulantzat har daiteke 2001ean zendu zen Sebalden lan hau. Narratzaileak Jacques Austerlitz izeneko pertsonaia ezagutzen du Amberesen 1967an eta hiru hamarkadatan zehar harekin izandako harremana kontatzen dio irakurleari.

Liburuari izena ematen dion protagonistaren nortasuna XX. mende hasierako Europaren historiari lotuta dago: 1939an iritsi zen hirira protagonista, haurrez betetako trenen batean, gerraren basakeriatik ihesi. Geroztik, jendartean arrotz sentitzen da, eta bere iragana ordenatzeko beharra izango du bere lekua topatuko badu. Arroztasun sentipena areagotzeko, eleberri gehiena ez-lekuetan kokatzen du idazleak (tren geltokian, adibidez): leku horietan pertsonak zenbaki bihurtzen dira eta denbora errutinek baino ez dute markatzen. Errealitatearen pertzepzioa antzaldatua dago eta liburuak atalik ez izateak kaos hori indartzen du. Kaleen arkitektura da protagonistaren memoriaren zimendua eta hotzaren eta kasualitatearen eragina konstante bat da eleberri osoan zehar. Lehen zatiaren irakurketa ez da samurra, zenbaitentzat kontaketaren erritmoa geldoegia izan daiteke eta deskribapenetan inbertitutako espazioa, zabalegia. Bigarren zatian gurasoen bilaketan murgiltzen da protagonista eta berez-berez irakurtzen da.

Edizioari dagokionez, Alain Urrutiaren azal dotorea darama eta autoreak berak txertatutako argazki eta planoen erabilera bitxia ere mantendu dute. Idazlearen dokumentazio lanak errealitatearen eta fikzioaren arteko mugak esploratzen ditu. Idoia Santamariaren itzulpena goi-mailakoa da. Liburua hasieratik hobeto ulertu nahi duen irakurleak Joseba Sarrionaindiaren gibel-solas argigarritik has dezake irakurketa.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak