kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Uda betea / Aritz Gorrotxategi / Elkar, 2022

Udaren argiaz Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-04-23

Narrazioak eta eleberrigintza jorratu dituen arren, Aritz Gorrotxategiren ekoizpen literarioan poesia nabarmentzen da, bokazioz zein ogibidez, aurrerago azalduko den legez. Bere seigarren poesia-liburua egiten du ale honek eta bertan poema luzeak daude, hiru ataletan banatuta. Tituluek irakurleentzako pistak ematen dituzte (Binic, Carnac, Cesare, Colliure, Jaizkibel, Bianditz), irudi eta izen iradokitzaileak.

Camusen udari buruzko aipu bat hautatu du Gorrotxategik poema bilduma honen atariko gisa. Lehenengo olerkiak “Himnoa” du izenburu, non bizialdiaren esentziaz diharduen liburuaren tonua ezarriz. Bestalde, ez kasualitatez, alearen lehen eta azken atalak “Otoitza” izeneko poemekin ixten dira, non igerilariaren irudia darabilen, “Ez dago tresna eszeniko gehiago./ Bera ere itsasoa da” (Otoitza 2). Bertsoetan udaren gorazarrea kausitzen dugu, urtaro horren berezko elementuak agerrarazten dituelarik, bereziki, itsasoa. Modu desberdinetan osatzen da haren presentzia: eguzkia, hondartza, aparra, besteak beste. Dena den, ez da soilik euskaldunon Kantauri Itsasoa; haratago bidaiatzen du poetak eta klasikoen “thalassa” ekartzen digu gogora (erritu orfikoak, Heraklito, Platon, Arkimedes).

Adiskidetasunaren ospakizuna azaleratzen da bigarren atalean, Gorrotxategiri lagunekin partekatu dituen ardoak, filosofiari eta existentziari buruzko solasaldiak gomutatzen zaizkionean, Balea Zuria argitaletxeko bere beste lau sortzaile eta poetakideei omenaldia eginez. Olerki horietan literatura, artea uztartzen dira (bizitza, finean).

Udaren ildotik, esan bezala, itsasoarekiko mirespena isurtzen du liburu honek: “Inork ezin du itsasoa agortu,/ agortuko gara gu lehenago” (Denboraren kontra), eta haren argia sentiarazteko gonbidapena luzatzen digu Gorrotxategik, bidaian Machadoren urratsen oihartzuna heltzen zaigularik.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak