kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Haragi hosto / Juan Ramon Makuso / Balea Zuria, 2021

Haragi hosto Jose Luis Padron / Bilbao, 2021-10

Balea Zuria argitaletxeak Haragi hosto poema liburua plazaratu berri du. Juan Ramon Makusok (Errenteria, 1961) idatzitako bosgarren olerki liburua da. Haragitik hostoa, olerkiz olerki datorkigu udazkena, hitz biluzien urtaroa.

Badoa uda, eta eguzki lehorraren itzaletik badoa ere poetaren bizitza. Eta hostoen zainak hartu ditu eskuetan. Ez dira nola nahikoak, ez dira hostotza zaharra. Adiskide baten hitzak puskatzen dira gogoan: “Iraganean mahai-zapietan sikatzen zituen hitzak, irudi organikoak sortzen zituen. Eta gaurkoak, garai batekoak bezala, barnetik sentimenduz geratuta dauden poemak dira”.

“Oinazea hari batean bildu”. Metafora horren atzean ikusten da ibilbide bat egina duela Makusok, Bizitzak hil egiten du (Ediciones Beta, 2004), Hiri gorazarre (Elea, 2006), Oraina galdua saiakera (Erein, 2008), Huntza hezur berritan (Erein, 2009) eta Hitzak argi (Pamiela 2014), iraganetik azkena, orain, jada lan berri honetan, bizipen hori, une hori, betierekoa bihurtu den arte. Eta baiezko perpausetan azpimarratzen da bizitza. Kementsua da filosofoaren ahots poetikoa, indartsua poetaren pentsalari bokazioa, oinazetik sortzen den adorea, ahalmen deskribatzailea. Gure esentzia edo naturagatik, giza gertaera guztietara hedatzen den oinazea da.

Gizakiak, alegia poetak, bere hutsunean bilatu nahi du lagun hurkoa, eta hirira jotzen du aritzeko, eta han gizadia ikusten du norabide bat behar duela etengabe. Urriak dira heldulekuak, halere, ez dago ezkortasunik. Begi subjektiboak paisaiaren ulerkeran mamitzen dira, eta modernitatearen iruditerian, gizakia peripezia txiki bat da: “Aurkakoen guda honetan/ ekai bat sortzen da, isuri bat,/ helduleku bat: ni, besteak.”

Poetak helburu bat du liburu honetan, eta da poesiarekin iraunez pentsatu eta sentitu. Eta denboraren gogoeta ardatzetako bat da. Denbora badoa, astiro, lasterka, baina beti aurretik doa. Eta denboraren azpian, herioren keinua. Keinu naturala, bizitzaren legea. Agian, malenkoniarenak garenean.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak