kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Nirliit / Juliana Leveille-Trudel (Aiora Jaka) / Txalaparta, 2021

Izotz ispilutan Jon Martin-Etxebeste / El Correo, 2021-05-29

Sudurra hautsita elur gainean paseatzea da liburu hau irakurtzea. Kanadako iparraldeko inuiten bizimoduaren erretratua osatu du Juliana Léveillé-Trudelek. Kanadako ongizate estatuak indigenen bizitzan izan duen eragina du aztergai, aldi berean antropologia eta literatura liburua den honek. Udaro bertara bidaiatzen duen pertsona baten begiradatik idatzia dago. Quebeceko idazleak inuiten bizimoduaren arlo batzuen (alkoholismoa, hezkuntza, sexualitatea) normaltasunik eza seinalatzen du. Lan antropologiko gehienak bezala hegemonia zuritik idatzita dago. Eduki aldetik, marrazten dituen desorekatan dago liburuaren interes nagusia. Gizon eta emakumeen arteko rolen banaketa eta menderakuntza sistemaren erretratu sakona egiten du idazleak. Aiora Jakak itzuli du liburua eta elur malutazko hizkuntza mantendu dio.

Bizpahiru orriko kapitulu hiperlaburren bidez herrixkaren mosaikoa osatzen du idazleak. Salluit izeneko herrixkan ez dago kristalezko sabairik, izotzeko zorua baizik; eta emakume gazte asko izotzaz bestaldera pasarazten ditu bertako gizonezkoen bortizkeriak. Haietako askoren ametsa bertatik ihes egitea ahalbidetuko dien gizon zuri bat topatzea dela kontatzen du “Nirliit”ek. Argia izan da idazlea: inuiten desorekak samur eta bortitz kontatu ditu; eta, distantziaren ondorioz, irakurleak kritika zuzen batek eragingo liokeen erreflexurik gabe irensten ditu. Ondoren, begiak liburutik altxa, eta desorekok gure jendarteko gaitzak ere badirela gogoratuko du irakurleak.

Liburuak bi zati ditu. Haietako batean Maatak bertako senarrarekiko eta Quebeceko maitalearekiko dituen sentipenak eta haiengan jartzen dituen itxaropenak deskribatzen ditu. Bi munduren arteko talkak eta erakarpenak, aurrez aurre. Beste zatian Evaren, bere lagunaren, bila abiatzen da narratzailea. Hura, ordea, Ozeano Artikora bidean doa. Gainazala izoztuta duen erreka motel batek darama harantz. Urtaroak bezala errepikatu egiten da historia eta heriotza da ihesbide bakarra.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak