« Begirada kritikoz jaioterrira itzultzea | Hezur hilek hitz egingo balute »
Poesia kaiera / Edna St. Vincent Millay (Ana Morales) / Susa, 2021
Erdibitutako piku bat Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2021-05-15
Munduko Poesia Kaierek altxor txikiak berreskuratzen dituzte. Millayren poemen antologia honek ez du oharkabean pasatzerik merezi. Zenbait poema bertso libretan idatziak badaude ere, metrika estua dutenak nabarmentzen dira liburu honetan. Jatorriz ingelesez idatzitako poemek erritmo markatua dute eta errima zorrotza; irakurketa kantu bihurtzeraino kasik. Horregatik, azpimarratzekoa da Ana Moralesen itzulpen lana. Poemen esentzia bereganatu eta musikalitate berarekin itzuli ditu paperera. Estrofak paperean zintzilik daude, gerezien moduan, nork musikatuko dituen zain.
Millayk metrika klasikoak erabili zituen kezka modernoez hitz egiteko. Lehen Mundu Gerrako bezperetako giroa eta gerra ondorengo etsipena dasta daitezke antologian. “Harpadun ehulearen balada”k, adibidez, miseriak itotako ama baten istorio hunkigarria kontatzen du. Koplaz kopla, irakurleari hotzikara eragitera iritsiko da idazlea; baina inoiz errege bihurtzeko itxaropenaren kandela ere pizten du lerro-artean:
“Otso burudun haizea/ Uluka gure atean/ erre genituen aulkiak/ eta eseri lurrean”.
Absentziek leku garrantzitsua okupatzen dute liburuan. Hildako senitartekoak edo urrundutako maitaleak ageri dira olerkietan, baina bizitzak jarraitu behar duelako mezua gailentzen da. Gozagarriak eta gozazaleak dira bertsoak eta sexualitatea pil-pilean suma daiteke liburu guztian zehar. Mende hasierako poetarik interesgarrienetariko baten poema bilketa eskaintzen du liburuak: zirikatzailea, feminista… eta, hala ere, errekonozitua izan zen emakume batena. Poesiaren Pulitzer Saria jaso zuen 1923an.
Hitzak neurritan jartzen asmatu zuena; neurritasunaren morrontzan erori gabe.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo