kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Turista klasea / Kattalin Miner / Susa, 2020

Bidaia fisikoak, bidaia psikologikoak Aiora Sampedro / Berria, 2020-12-13

Moio saiakera argitaratu eta urtebetera Turista klasea lana ekarri digu Kattalin Minerrek. Bi-biak ere LGTBIQ+ borrokaren inguruan egituratuta daudela uler daiteke, aurrekoa trans bizitzei lotua, hau preso politikoei, eta, zeharka, queer bizitzei. Era berean, aurreko lanetik desberdintzen duten hiru ezaugarri aipatu beharko banitu: borrokaren transbertsalitatea, bidaiaren metafora eta gorputzaren anbibalentzia lirateke.

Bidaia. Idazle hernaniarraren fikziozko pertsonaia izan daitekeenak kontatzen du istorioa, lehen pertsonan, eta Parisen kartzelatua duen laguna bisitatzera egindako joan-etorrien berri ematen du. Izenburuak, beraz, lekualdatzeari egiten dio erreferentzia; eta, testu honen irakurleak dagoeneko antzemango duenez, paradoxa bilakatzen da eleberriaren edukiaren eta izenburuaren arteko harremana, narratzaileak, turista klasean bidaiatzen badu ere, turismoarekin inolako zerikusirik ez duen helburuz egiten baitu. Kontrapuntu gisa ageriko dira protagonistak treneko gainerako bidaideekin bizitako pasarteak. Begi ironikoz, pasarte ustez kostunbristak salbuespeneko egoeran egindako bidaiarekin alderatzen ditu Minerrek; horrela, oporretarako bidaian doan neskato adoleszenteak gurasoen kontra jaulkitzen dituen ozarkeriak narratzaileak unean sistema politiko-kartzelarioarekiko dituen pentsakizunen pareko ulertu daitezke. Baina-ren bat jartzearren, agian pixka bat bortxatua gertatzen da pasarte arin horien agerpena diskurtso politiko sendoa duen lanean.

Transbertsalitatea. Bidaiaren kontakizun lazgarriarekiko kontraposizioan, Parisen izandako bizipenek goxatuko dute narratzailearen esperientzia. Izan ere, bertan, Hego Ameriketatik emigratuta Frantziako hiriburuan bizi den queer talde bat ezagutuko du protagonistak; hainbeste ezagutu, ezen haien etxea ezinbesteko bisita bilakatuko baita kartzelara egindako bidaia bakoitzean. Horien eskutik agertuko dira borroken transbertsalitatea justifikatzen duten pasarteak; europar-zuri-dirudunak, egunerokoan hautematen ez dituen zapalkuntzak ezagutuko baititu bertatik bertara.

Gorputza. Lagun queer-ek gizartearen kontrol biopolitikoari aurre egiteagatik jasango dute bortxa, baina baita Minerren bikote fikzionalak ere, emakumearen gorputzean sufrituko du bortizkeria, Parisko kaleetan paseoan dabilela. Kartzelako lagunak ere, era berean, gorputzaren mugimendu askatasuna mugatua izango du kartzela barnean. Bestalde, gorputzekiko bortxa hori izango da lagun guztiak halabeharrez elkartuko dituena.

Esango nuke begiratu batean testu sinplea dirudiela, apaindura gehiegirik gabeko idazketan emandakoa eta irakurleari zuzen helarazten diona mezu nagusia, baina, irakurketan pixka bat sakontzean, zapalkuntza ugariak gurutzatzen asmatzeko egileak egin beharreko diskurtsoaren ariketa konplexuak testua aberasten du.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak