kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Turista klasea / Kattalin Miner / Susa, 2020

Bidaia fisikoak, bidaia psikologikoak Aiora Sampedro / Berria, 2020-12-13

Moio saiakera argitaratu eta urtebetera Turista klasea lana ekarri digu Kattalin Minerrek. Bi-biak ere LGTBIQ+ borrokaren inguruan egituratuta daudela uler daiteke, aurrekoa trans bizitzei lotua, hau preso politikoei, eta, zeharka, queer bizitzei. Era berean, aurreko lanetik desberdintzen duten hiru ezaugarri aipatu beharko banitu: borrokaren transbertsalitatea, bidaiaren metafora eta gorputzaren anbibalentzia lirateke.

Bidaia. Idazle hernaniarraren fikziozko pertsonaia izan daitekeenak kontatzen du istorioa, lehen pertsonan, eta Parisen kartzelatua duen laguna bisitatzera egindako joan-etorrien berri ematen du. Izenburuak, beraz, lekualdatzeari egiten dio erreferentzia; eta, testu honen irakurleak dagoeneko antzemango duenez, paradoxa bilakatzen da eleberriaren edukiaren eta izenburuaren arteko harremana, narratzaileak, turista klasean bidaiatzen badu ere, turismoarekin inolako zerikusirik ez duen helburuz egiten baitu. Kontrapuntu gisa ageriko dira protagonistak treneko gainerako bidaideekin bizitako pasarteak. Begi ironikoz, pasarte ustez kostunbristak salbuespeneko egoeran egindako bidaiarekin alderatzen ditu Minerrek; horrela, oporretarako bidaian doan neskato adoleszenteak gurasoen kontra jaulkitzen dituen ozarkeriak narratzaileak unean sistema politiko-kartzelarioarekiko dituen pentsakizunen pareko ulertu daitezke. Baina-ren bat jartzearren, agian pixka bat bortxatua gertatzen da pasarte arin horien agerpena diskurtso politiko sendoa duen lanean.

Transbertsalitatea. Bidaiaren kontakizun lazgarriarekiko kontraposizioan, Parisen izandako bizipenek goxatuko dute narratzailearen esperientzia. Izan ere, bertan, Hego Ameriketatik emigratuta Frantziako hiriburuan bizi den queer talde bat ezagutuko du protagonistak; hainbeste ezagutu, ezen haien etxea ezinbesteko bisita bilakatuko baita kartzelara egindako bidaia bakoitzean. Horien eskutik agertuko dira borroken transbertsalitatea justifikatzen duten pasarteak; europar-zuri-dirudunak, egunerokoan hautematen ez dituen zapalkuntzak ezagutuko baititu bertatik bertara.

Gorputza. Lagun queer-ek gizartearen kontrol biopolitikoari aurre egiteagatik jasango dute bortxa, baina baita Minerren bikote fikzionalak ere, emakumearen gorputzean sufrituko du bortizkeria, Parisko kaleetan paseoan dabilela. Kartzelako lagunak ere, era berean, gorputzaren mugimendu askatasuna mugatua izango du kartzela barnean. Bestalde, gorputzekiko bortxa hori izango da lagun guztiak halabeharrez elkartuko dituena.

Esango nuke begiratu batean testu sinplea dirudiela, apaindura gehiegirik gabeko idazketan emandakoa eta irakurleari zuzen helarazten diona mezu nagusia, baina, irakurketan pixka bat sakontzean, zapalkuntza ugariak gurutzatzen asmatzeko egileak egin beharreko diskurtsoaren ariketa konplexuak testua aberasten du.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak