« Kontalariaren beldurra | Galeraren ni poetikoa »
Etxeko urak / Leire Bilbao / Susa, 2020
Hari etengabea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-10-10
Helduei zuzendutako literaturari bakarrik erreparatuz gero, Leire Bilbao liburu gutxi argitaratzen dituzten idazle horietakoa da. Izan ere, 2006an hasitako literatur ibilbidean “Etxeko urak” izenburuko poema liburu hau hirugarren emaitza da. Honetan argitaratzen diren poema guztiak gai baten inguruan antolatuta daude: amatasuna, hain zuzen. Eta gai honetan sakontzeko alderdi desberdinak hartzen dira kontuan.
Lehenengo eta behin, amatasunaren gaia gorputzari loturik azaltzen da, gorputzak berak, izaera fisikoak, sentimenduen oinarria irudikatuko balu bezala. Ikuspuntu honetatik begiratuta, gorputzean sumatzen diren aldaketak erdigunean jartzen dira. Eta kate baten segida osatuz, badago ideia bat, askotan latentea zeren-eta ez baita hitzetara guztiz bihurtzen, poema askotan agertzen dena: amatasunak alienazio moduko bat inplikatzen du, besteren arabera bizitzera behartzen duen aldetik. Bestalde, umearekiko harremanak bere amarekiko harremana birplanteatzera ere eramaten du subjektua. Orduan norberaren amatasuna, amatasun propioa, hari handiago baten zatia besterik ez da, non belaunaldiz belaunaldi keinu eta gertakari berberak errepikatzen diren etengabeko gurpil batean. Umearekiko harremanak bere ama hobeto ulertzera eta beste begi batez begiratzera eramaten du subjektua azken finean.
Liburu honetako poemak intimistak dira, eta intimismo horretan gertakari arrunt eta xumeek berebiziko garrantzia dute ohikotasunean murgilduta ikusten dugun subjektuarentzat. Baina Leire Bilbao ez da ohikotasun horren deskripziora mugatzen, idazlearen hitzetan anekdota sinpleak diruditenak esanahiz betetzen direlarik. Eta horixe da poesiaren magia: hitz handirik gabe, ia barkamena eskatuz bezala hitz egiten duen ahots apal batez, sakonera hurbiltzen gaitu idazleak.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez