kritiken hemeroteka

8.487 kritika

« | »

Poesia kaiera / Forugh Farrokhzad (Miren Agur Meabe) / Susa, 2020

Kalea Ibai Atutxa Ordeñana / Argia, 2020-05-31

Atzoko poemetan ari naiz bilatzen gaurko egunerokotasuna bahetzeko imajinazio eraldatzailea. Bada, horretarako aukera eman dit Susak argitaratu eta Miren Agur Meabek itzuli duen Munduko Poesia Kaiera berriak. Forugh Farrokhzaden poemagintzari eskainitako kaierak zehazkiago, kalea imajinatzen lagundu dit.

Liburuko ahots poetikoak kalea irudikatzean ez dio irakurleari alkitranezko egitura arkitektoniko soila aurkezten. Kalea ez zaio segituan egiten ulergarri. Kalea harremanean eraikitzen du poeta irandarraren literaturak.

Farrokhzaden poemek diote “Gauean estrata umelean, / gure itzalek ihes egiten dute […] gorputza zer da, kartzela edo lur askea?”. Oparia izeneko poemak dio, “Nire etxera etortzen bazara, laztana, / ekarri kriseilu bat / eta leiho bat, / ikusi dezadan jendetza kalexka zoriontsuan”.

Poemek etxea eta kalea elkarreraginean eraikitzen dituzte “leihoa bitartekari”. Ez dago etxerik kalerik gabe eta alderantziz. Gorputzak dira espazio horiek transitatzen dituztenak eta transitatzeko modu eta gaitasunek; eta transitatzean gertatzen diren topaketek sortzen dituzte, gorputzak bezala, etxe-barruak eta kaleak.

Farrokhzaden literatura ezin da bere horretan ekarri gurera. Ahots poetikoa da 50eko hamarkadatik 60kora artikulatutako emakumezko ahots errebeldea. Haatik, liburuak konfinamendu honetako kaleak imajinatzen lagundu dit.

Poemek Mari Luz Estebanen artikulu bat ekarri didate gogora, aldi berean, Nerea Fillaten beste artikulu bati erreferentzia egiten diona. Estebanek “belaunaldien arteko lotura kolektiboak eta horizontalak asmatzea eta sendotzea [ren]” alde egiten du Fillaten analisiarekin elkarrizketan; hau da, “pandemiari aurre egiteko neurriak subjektu bakar baten berezitasunen neurrira” pentsatu direla.

Iruditu zait Farrokhzaden poemek elkarrizketarekin aurrera egiten lagun dezaketela. Izan ere, belaunaldi, jatorri, genero, arraza, klase, sexualitate, gaitasun, eta hizkuntza ezberdineko gorputzen arteko topaketen ondorio den kalea (eta etxea) asmatzeke baitago oraindik.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak