kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Back to Leizarraga / Kepa Altonaga / Pamiela, 2015

Back to Leizarraga Mikel Urkixo / Begitu, 2019-04-16

Aitortza bategaz hasiko dau liburua Kepa Altonagak: luzaroan ez eban Xabier Amuriza gogoko izan. Etxanoztarrak aspaldi egin ebazan adierazpen batzuk izan ziran ikusiezin edo txarto-ulertu haren sorburua: Amurizak 1982an Bilboko Hoja del Lunes egunkarian adierazo eban ez ebala gustuko idaztea, eta oindino gitxiago idaztea. Baina aitatutako pasarte eta berbok atxakia baino ez dira ondotik Amurizari berea aitortzeko.

Euskal prosa zientifikoaren argi-ilunez egiten dau berba Altonagak, Amurizak aurretiaz hainbatetan egin izan dauan legez. Liburuan zehar murgildu ahala konturatuko gara arazo eta gabezia beretsuak ondorioztatuko dituela bi-biak.

Ba ete dau zentzurik hizkuntza txiki eta ia agoniko batek neologismoz beteriko prosa zientifikoa bultzatzeak? Konbergentzia ala bat-etortzea? Fusioa ala bat-egitea? Antsietatea ala barne-herstura? Biologiaz berba egitean, herentzia kontzeptuaren ordain dogu ondoretasuna? Eboluzionatu alde batera itxi, eta sortu erabili? Seguru gagoz bene-benetan horreek dirala euskerazko ordain egokiak?

Auzia, dana dala, ez da atzo goizekoa. Inguruko hizkuntzetatik bereizteko beharrak tradizino luzea dauka gurean; seguruenik, desagertzeko bildurrak hauspotuta.

Erlatibozko esaldien auziari be pasinoz helduko deutso Altonagak. Zein-erlatibo edo erlatibo anaforikoak. Euskal prosalari garaikideak atzen hamarkadotan sustatu daben erlatibo-fobia. Posible ete da erlatibozko zenbait egitura bazter itxita zuztarrezko eta ganorazko testu zientifikoak idaztea?

Esandako guztiak eta beste hamaika. Adibide, azalpen eta argudio argigarriz lagunduak. Edozein euskaldunek ato baten eta gustura irakurriko dauan liburua. Eta inor epel itxiko ez dauana, aspaldiko esana da-eta euskaldun guztiok filologo txiki eta marmarti bat daroagula gure barruan.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak