« Neurriaren bila | Goldsmithen ikaslea »
Poesia kaiera / John Berger (Iñigo Roque Eguzkitza) / Susa, 2019
Poemak idazten hasi Igor Estankona / Argia, 2019-11-03
Eta pintore bukatu. Pintura da John Bergerrentzat (Londres, 1926 – Paris, 2017) poesiaren konplikazio bat. Agian hortik datozkio zuria zuriaren gainean marrazten duten poemak, kristala eta izotza gainjartzen dituztenak. Beñat Sarasolak Munduko Poesia Kaieren hogeita hamabigarrena den honen hitzaurrean ederto dio munduari begiratzeko modu berezi bat eskeini digula idazle honek, pintore honek. Ways of Seeing-en egileak marraztu, kontakizunak kontatu zein artearen kritika egiten baititu unibertsoaren puntu urrun batetik, zeina den guztia ikusten den leku hori, dena ulertu dezakegun unea: “Laukizuzen batekin hasten da/ mahai batekin demagun/ gainean aizkorak/ eta glaziarrak/ eta zezen zuri baten kaskezurra/ elurretan galdua”. Berak esana da poetak hizkuntza paratzen duela denboratik kanpo edo, “zehazkiago, poeta hizkuntzara hurreratzen da leku bat balitz legez, elkargune bat, non denborak ez baitu xederik, non denbora bera geratzen den janda eta dominaturik”.
Abstrakzio jori batekoak, pieza guztiak iradokitzaileak dira koloreengatik eta ñabardurengatik, ez hainbeste esanahi literalagatik. Berba apur batzuen bitartez asko diote, labur-labur esanda uzten dute dena esanda: “Belauniko/ lapikoari orekan eusteko/ sukaldea ama/ zapia burua/ gogoan zaituztet/ eta gogora deitzen// Zure etxe osteko mitxoletak/ barreiaturik daude nire hodeietan”.
Behatzaile aparta eta detaileetan errebelazio gorenenak aurkitu zalea, antologia honetan galdu zaitezke sinpletasunaren puruz. Maiz poesiak ez du apaingarri astunik behar, ezpada askatasun apur bat, eta forma libre uztea. Horrela lortzen du Bergerrek arintasun sano pertsonal bat, kontakizunarena edo are zirriborroarena. Poetarentzat ez daukate garrantzi handirik fikzio, saiakera, antzerki, narratiba eta halako etiketek, kategoria horien gainetik idazten du-eta, istorioak harilkatuz, sentsazioak kordatuz: “Orga zuri huts bat/ zaldi urdin batek tiratua/ tranbia baten atzetik// elurra betetzen ari da orga”. Esperientziatik abiaturik emozio unibertsaletara egiten jakin zuen idazlea, John Berger itsasoa bezain sakona da, bideko putzu azal-azal bat dirudiena.
Poesia kaiera
Louis Aragon
Joannes Jauregi
Arimaren etorkizuna. Estandar emozionalaren sorrera
Eva Illouz
Ibai Atutxa Ordeñana
Iturria
Unai Elorriaga
Estibalitz Ezkerra
Bazterreko ahotsak
Miren Tirapu Goikoetxea
Javier Rojo
Izendegi hutsa
Fito Rodriguez
Mikel Asurmendi
Naufragoen altzoa
Gorka Setien
Igor Estankona
Etxeak eta hilobiak
Bernardo Atxaga
Ibon Egaña
Amua
Aritz Gorrotxategi
Javier Rojo
Soinujolearen semea
Bernardo Atxaga
Txema Arinas
Basa
Miren Amuriza
Karmele Beobide Urigoitia
Afrikanerrak
Eneko Barberena
Joannes Jauregi
Aitaren etxea
Karmele Jaio
Aiora Sampedro
Urre urdinaren lurrina
Jurgi Kintana
Aritz Galarraga
Kabitu ezina
Aintzane Usandizaga
Usoa Alberdi Fernández