kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Diplomatikoa / Machado de Assis (Unai Begiristain) / Booktegi, 2019

Burgesiaren desamodio diskretuak Aiora Sampedro / Berria, 2019-10-06

Booktegi web orri eta argitaletxe elektronikoak, euskarri digitalarekin lan egiteak eskaintzen dizkion edizio aukerak baliatuz, literatura brasildarreko egile ezagun baten obra garrantzitsuaren narrazio bat ekarri du euskarara. Internet bidez lanak editatzearen abantaila ekonomikoak ahalbidetzen du obra laburrak editatu eta argitaratzea, paperean argitara emateko egin beharreko ahaleginik gauzatu gabe. Horrela, argitaletxeak hainbat azpiatal ireki ditu eskuragarri egiten dituen lanak sailkatzeko: itzulpenak, haur eta gazte literatura, kirolak, kontakizun beltza, fikzioa, saiakera, drama, erreportajeak… Atalen aniztasunak erakusten du ekimenaren anbizioa: eskala txikian ekiteko pentsatua, baina, helmen heterogeneoa bilatuz.

Unai Begiristain itzultzaileak euskaratu du lana, zeina aritua baita aurretik ere argitaletxearentzat beste zenbait jardunetan itzulpenen sailean. Sail bereko gainerako beste zenbait zenbakirekin ez bezala, Machado de Assis brasildarraren Diplomatikoa lan honekin jatorrizko egilearen eta idazlanaren nondik norakoak azaltzeko hitzaurre bat txertatu du editorialak. Aitzinsolasa nork idatzia den ageri ez bada ere, lana argitaratzerakoan izandako intentzioen berri ematen digu, era horretara, itzultzailearengandik eta editorialetik gertu kokatuz. Hala, egile brasildarraren garrantzi literarioa eta hainbat datu bibliografiko eskaintzen ditu, besteak beste.

Ipuin bakarra duen liburua da Begiristainek itzulitakoa; agian, debalde lor daitekeen itzulpen bat izanda, edizioa problematikoagoa gertatzen delako. Apika horregatik, zehazten ditu prologoak irakurleak kontuan izan beharreko hainbat gauza: europarron mundu ikuskeratik haratagoko ikuspegiaz irakurri behar dela testua, laburra izanagatik ere, brasildarrek duten mundu-ikuskera antzemateko aukera ematen duelako narrazioak.

Várias histórias bildumako parte den Diplomatikoa ipuin honetan maitasun istorio tragiko bat kontatzen du narratzaile kanpo-diegetikoak: Brasilgo klase burgesaren barnean sortutako bikote harreman baten gainbehera, hain zuzen. Narratzaileak, bikotearen haustura kontatzen dio irakurleari, pertsonaiek berek baino gehiago dakiela baliatuz, kontakizunaren hartzailea ere gertakarien konplize eginez. Zentzu horretan, zenbait gertakarik irakurlearen begitan umore beltzaren kutsua hartzen dute gertaeren krudelkeria eta pertsonaien xalotasuna elkartzen direnean. Gainera, narratzaileak, erreferentzia intertestualen bidez, umore alderdia areagotzen du, Shakespeareren Otelo obrari erreferentziak eginez, jatorrizko tragedia ingelesari amaiera alternatiboa eskaintzen baitio: komedia arrunt gisa amaituz. Horrela, burgesiaren desamodio istorioa bizitza arruntaren kontakizun bihurtuko da. Horretan datza ipuinaren alderdi nabarmenena: jende arranditsuaren bizitza xehea kontatzean preseski.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak