« Bizitza hezur mordo astuna da, darling | Iragana berpiztean »
Mundutik mundua / Edu Zelaieta / Pamiela, 2019
Begirada garbiaz Javier Rojo / El Correo, 2019-07-13
Edu Zelaietak “Mundutik mundua” izenburuko liburu honetan hor-hemen argitaratutako artikuluen bilduma osatu du. Bilduman agertzen diren testuak edo behintzat testu horien lehenengo bertsioak aldizkarietan agertuak dira dagoeneko, idazleak liburu formatuan argitaratzeko zenbait puntutan egokitu dituelarik, besteak beste, denek antzeko luzaera izan dezaten. Idazlan honetan, kronika bakoitzean agertzen den izenburua erabili da alfabetikoki ordenatzeko. Formaren aldetik hauxe da liburu honek eskaintzen duena.
Liburuaren edukiari erreparatuz gero, garrantzitsua da azpitituluan adierazten dena ulertzea, honek pistak ematen baititu planteamendu orokorraz: “Arabako hitzontzi baten kronikak”. Testu horietan guztietan oso azpimarratuta geratzen da lehenengo momentutik nondik idazten diren kronika horiek, Arabatik alegia, kokagune honek testuetan adierazten den ikuspuntua zehazten du-eta. Liburuan bertan behin baino gehiagotan azaltzen denez, unibertsaltzat har daitezkeen kontuez hitz egiteko modua hurbilekoenetik abiatzea da, hurbilenekoan munduaren oinarriak aurkitzen baitira. Metonimia handia (edo bide induktiboa, halaxe adierazi nahi bada) erabiltzen du idazleak mundua ulertzeko, Araban gertatzen dena batetik eta eguneroko anekdota txikietan islatzen dena bestetik errealitate orokorrago batera iristeko bideak baitira. Idazleak eskaintzen duen ikuspuntuaren bigarren euskarria begiradaren nolakotasuna da. Bere hurbileko mundutik abiatuta, Zelaietak ikuspegi “ingenuoa” eskaintzen du, hau da, begien aurrean agertzen zaizkionak lehenengo aldiz ikusten dituenaren begirada garbiaren ituan jartzen ditu, zinismoak edo ironiak eskain ditzaketen aurreiritziak bazterrean uzten saiatu nahirik. Dena berria zaionaren harriduraz ulertu nahi du inguruan gertatzen dena, ia haurra izango bailitzan, jakin-minez beterik.
Eta, azken puntu aipagarri moduan, testuen literatur lanketa ere kontuan hartzekoa da. Bilduma interesgarria, batez ere, eskaintzen duen ikuspuntuagatik, harrabotsik eta harrotasunik gabe (norberaren mugak ezagututa alegia) inguruak sortzen duen harridura hizpide duena, Karmele Jaioren hitzatzeaz ere horniturik dagoena.
Hiruki gatazkatsua
Marina Sagastizabal
Nagore Fernandez
Naparra, kasu irekia
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Eros
Eric Dicharry
Javier Rojo
Bidasoan gora
Eneko Aizpurua
Mikel Asurmendi
Ibaiertzeko ipuina
Oihane Amantegi Uriarte
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Argiantza
Pello Lizarralde
Hasier Rekondo
Nola gorde errautsa kolkoan
Miren Agur Meabe
Javier Rojo
"C'est la vie" kantatzen dute zaharrek
Karlos Zabala
Arrate Beristain Uriarte
Ibaiertzeko ipuina
Oihane Amantegi Uriarte
Rafa Ugalde
Abaro
Itxaro Borda
Javier Rojo
Nik kantatu eta dantza egiten du mendiak
Irene Sola
Amaia Alvarez Uria
Hilketa lokartua
Agatha Christie
Irati Majuelo
Poesia kaiera
May Ayim
Igor Estankona
Aireportuko musika
Luis Garde
Javier Rojo