kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Eulien bazka / Hasier Etxeberria / Susa, 2003

Euliak Joxean Muñoz / El Diario Vasco, 2003-04-27

Albiste txarra eman dio medikuak. Kartzinoma bat du eztarrian, olagarro bat dela esaten du berak, Damian Arrutik, nobela honetako protagonistak. Piztia bat eztarrian, arriskutsua, hilgarria. Erre dituen zigarro guztien ordainetan. Damian Arrutiri, nobela honetako protagonistari, bizitzan barrena pilatutako zor guztiak datozkio gainera. Izkintxo egin nahi izan dio bizitzari, eulien artean bizi da, euliak hazten, zaintzen eta aztertzen. Egunero ikusten ditu hiltzen eta jaio-tzen, ehunka, axolagabeki. Euliekiko zaletasunak ematen dio bizitzarekiko eta heriotzarekiko tartea hartzeko modua. Bere heriotza iragartzen dioten arte, eztarrian olagarro bat duela esaten diotenean. Edota bere emaztearen gorpua aurkitzen duen arte, puskak egina, amildegira botea, behinola hainbeste maitatutako gorputza zatituta, pusketan, likistuta.

Beltz

Bere zor intimoen zurrunbiloan, ordaindu beharraren itolarrian, bere bizi ezina frogatuko du hil aurretik, ozpinez, Damian Arrutik. Kitatu gabeko kontuak azal-tzen zaizkio, emazte ohiarekin, ezkutuko maitale fidelarekin, ageriko maitale berriarekin, burkide ohiekin, adiskide zaharrekin, eta bere buruarekin. Izua, sexua, maitatu ezina, boterea, bortxa eta patu beltza. Osagarri horiekin nobela beltz bat eraiki du Hasier Etxeberriak, bihurgunez betetako bide bat, bizkor eta arin egitekoa.

Nobela beltz guztiak bezala, argitasuna ematen du Hasier Etxeberriaren nobelak. Argitasun beltza da, gure munduaren zoko ilunak, ezkutuko hariak, isilpeko bortxak agerrarazten dituena. Hemen. Euskalerrian. Heriotz bat, huts egindako atentatu bat, sexua eta maitasuna, ikerketa bat, ertzainak, pipak, partiduko jaun-txoak, bankako aberatsak, jende boteretsuaren botere iluna, sexua eta dirua, eta esan ezineko irrikak.

Eulien bazka du izena Hasier Etxeberriaren nobelak, (Susa, 2003), nirekiko, bere onena den azken liburu honek. Fuerte hasten da, ezustekoz-ezusteko, irakurlea harrapatzeko eta bere sarera ekartzeko. Harrapatu egin nau, ni behintzat.

Korapilo

Atsegin dut generoa eta atsegin dut Hasierrek eman dion ikutua. Bere artikuluetan bezala, nabarmengarria da liburuan idazlearen komunikaziorako berotasuna. Hizkera gardena, trabarik jarri nahi ez duena, zuzena eta iradokorra. Atsegin dut nobela honen bizitasuna, irakurlea, korapiloz korapilo, bukaera ezustekora eramaten duena. Egotz lekioke hainbat pertsonaiaren sakontasun falta, gertaeren pilaketan tartekako neurri galtzeak, baina horien gainetik dago liburu batek harrapatzen zaitueneko plazera.

Asko hitz egin zen iaz euskaraz egindako zinemaz, haren premiaz eta erronkari eusteko grinaz. Geldirik dago zinemaren mundua, baina bitartean idazleak ari dira gure fikzio gosea asetzen, hemen, eta hemendik beltz eskribituaz. Ez dakit ekoizleek irakurtzen ote duten euskaraz, ez dakit sexuak, heriotzak edo boterearen zikinak izutu egingo lituzkeen, baina nik film bat ikusten dut hor, bizia, eta beltza. Badu non bazkatua euskarazko zinemaren ametsak.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak