« Lekuak | Barne-gatazka »
Kontrako eztarritik / Uxue Alberdi / Susa, 2019
Amnesiak Maddi Ane Txoperena Iribarren / Berria, 2019-06-12
Euskal Herriko eskolarteko bertso txapelketako finala jokatu zen larunbatean Saran. Eta hainbat urtez deus jakin nahi gabe egon ondoren bertsoarekin berriro adiskidetzen ari naizen honetan, aspaldiko partez joan nintzen saioa ikustera.
Konturatu nintzen nik kantatu nuenetik alegia, duela zortzi urtetik ez nintzela joana, nahiz azken urteotan nire etxetik hurbil jokatu. Eta konturatu, era berean, ez dakidala non arraio daukadan 2011n nik irabazitako txapela. Bila ibili naiz gurasoen eta amatxiren etxean ero baten modura, baina ez dut haren arrastorik topatu.
Konturatu naiz urteotan guztiotan amnesia moduko bat garatu dudala bertsolaritzarekiko nire bizipenekin. Eta eskolarteko txapelketa bezala, ia ezabatu zaizkit burutik parte izan naizen gazte sariketak ere. Bertze emakume bertsolari lagun batekin solasean konturatu naiz ez naizela bakarra: hari ere berdin gertatu zitzaiola kontatu zidan, ez zituela oroitzen orduko kantukideak-eta.
Uxue Alberdik emakume bertsolariak elkarrizketatuta osatu duen Kontrako eztarritik liburuan agertzen dira antzeko testigantzak. Honela dio Miren Artetxe bertsolariak, adibidez: “Oso bereizita dauzkat bertsotan aritu naizen bi garaiak, gaztetxotakoa eta oraingoa. Lehenengo garaiko gauza asko ahaztu ditut; biziraupenagatik, seguru asko”. Eta kontatzen du nola kosta zaion biolentziari hitzak jartzea: “Jasaten nuen momentuan ez nuen identifikatzen, eta estali, ezabatu eta ezkutatu egiten nuen, eta kostatu zait orduko egoera biolentoak memoriara ekartzea (…). Ahaztu egin ditut, bizirauteko”.
Alberdik emakume bertsolarien jarduna mugatzen duten 22 mekanismo zerrendatu ditu liburuan. Eta hamabortz bertsolari elkarrizketatu baditu ere, uste dut bertze anitzek ere antzeko egoerak konta genitzakeela. Pena da liburu baten beharra izatea gertatu zaigunari hitzak jarri ahal izateko; baina inoiz ez da berandu.
Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
Irati Majuelo
Hezurrezko kaiolak
Hasier Larretxea
Jon Martin-Etxebeste
Heriotzari aurrez aurre begira
Oskar Gaztelu
Mikel Asurmendi
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña