« Gorputzak emanak | Ahazten diren gauzak »
Munduko tokirik ederrena / Iñigo Aranbarri / Susa, 2018
Gertutasuna eta kondentsazioa Gorka Bereziartua / argia.eus, 2018-11-29
Ez gara 2018an euskal irakurleari Iñigo Aranbarri deskubritzen hasiko: azkoitiarraren ibilbidea hor dago, bere belaunaldiko idazle esanguratsuenetako bat dela adierazteko. Baina publikatu berri duen “Munduko tokirik ederrena”k badauka berritasun bat: generoa. Aranbarriri irakurriak dizkiogu nobelak, poema liburuak, kronikak, saiakerak; inoiz ez, ordea, ipuinak.
Eta genero honetan estreinatu da gertutasun-efektuak ezaugarritzen duen lan batekin. Gertutasuna espazio geografikoan —Urola bailaran girotutako istorioak dira liburuko hamarrak—, baita kontakizunek eramaten gaituzten denboran ere: idazleak aurkezpenean azaldu zuenez, historia, memoria eta gaurko egunaren arteko momentua bilatu nahi izan du, historiaren zabortegiak irentsi ez duen iragana, bizi izandakoa, pasa dena, baina pasa den arren oraindik hemen dagoena, akaso gainetik kendu ezin dena.
Igaro den baina hemen dagoen denbora horretan, ezkontza bateko elkarrizketa tribial batetik hilketa baten estoldetara jaitsi zaitezke bidea nola egin duzun konturatu gabe (Uhala), probatu ditzakezu drogak eta bizirik ikusi, azken une batez, haien ondorioak (Ibai ondoko jendea, Astronauta), gurasoen herrira egindako bisita batean, Kebab bat dagoen lokal baten parean ikus dezakezu urte batzuk atzera tirokatutako gizon baten gorpuaren arrastoa (Lehen bestela ziren gauzak) eta mugitu ditzakezu objektuak baino gehiago diren armairuak, mahaiak, aulkiak, pistolak (Aldaira, Burnia).
Kondentsazioa da Aranbarriren azken liburuko ipuin askoren lorpenik handienetako bat, nola iradokitzen duen mundu bat, bere harremanetan korapilatuta dagoena, oinordetzan hartutako zamekin, esan gabe ulertzen diren gauzekin. Eta horiek kontatzeko, nobeletatik ezagutzen genuen Aranbarriren estiloa, baina estilizatua, ipuin batek eskatzen duen fineziara ekarria.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi