kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Mendi-joak / Aingeru Epaltza / Elkar, 2017

Bizitzaren metafora Javier Rojo / El Diario Vasco, 2018-02-10

Aingeru Epaltza ez da liburu asko plazaratzen dituen idazlea. Edonola ere, plazaratzen dituen idazlanek beti erakusten dute interesa piztu dezakeen elementuren bat. Bere azken idazlanak “Mendi-joak” du izenburua. Narrazio liburua da oraingo honetan, eta hamar istorio jaso ditu, osagai komun batek lotzen dituen hamar narrazio: mendia. Istorio hauen aurrean irakurlearen arreta erakartzen duen lehenengo osagaia idazkera bera da. Aingeru Epaltzaren eskuetan hizkuntza balio berezi batez hornitua agertzen zaigu, momentu bakoitzean behar den erregistroa, estiloa erabiltzen baitaki. Hitzak ere zehaztasun osoz hautatuta daude eta hark idatzitakoa irakurtzean hizkuntza-aberastasuna zer den nabarmen geratzen da.

Azaleko kontu hau (azalekoa baina funtsezkoa, literaturaz ari baikara) alde batera utzita, ipuinen mamiak ere zeresan.handia eskaintzen du. Ipuin guztietan kontatzen diren istorioetan mendia agertzen zaigu osagai bateratzaile moduan. Batzuetan mendia gertakarien kokagunea da, besteetan mendia pertsonaien desioen helburu bezala azaltzen zaigu. Askatasuna adierazten duen neurri berberean presentzia itogarri eta zapaltzailea izan daiteke, ipuin hauetan lekua, espazioa, baino gehiago baita mendia: arrago bat, non gizakiaren benetako izaera azaltzen den. Eta horixe da, nire ustez, liburu honek eskaintzen duen gauzarik interesgarriena, mendia aitzakia, idazleak giza izaeraren zirrikituetan barneratzen jakin du-eta. Harrokeriak eta bekaizkeriak, adiskidetasuna eta pertsonaren mixeriak, norberaren ezintasunak eta mugak… horrelako osagaiak jartzen dizkigu Epaltzak begien aurrean, espazioaren presentzia ekidinezina nabarmentzen den bitartean.

Azken finean, ipuin hauetan mendira igotzea ez da leku batera joatea, ez da oztopo bati aurre egitea bakarrik, bizitza beraren metafora baizik, eta bizitzan bezala, fatalismo handiz ezinbestekoak eta ezustekoak markatzen dute pertsonaien ibilbidea.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak