susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Elur bustia | Elkarrekin kritikatzeko ordua »

Idazlan guztiak / Teresa Avilakoa (Luis Baraiazarra) / Karmel, 2015

Teresa berriz piztua Jose Luis Padron / Bilbao, 2017-04

Luis Baraiazarra idazle eta itzultzaile euskaltzainari egin ziotena hautsak harrotu zituen. Espainiako Itzulpen Sari Nazionala eman ziotela adierazi zioten iaz, Santa Teresa Jesusenaren idazlan guztiak euskarara aurrenekoz itzultzearen ondorioz, eta ordu batzuk geroago, barkatzeko baina akatsa izan zela, oinarriek adierazten baitute atzerriko hizkuntza batetik itzulitako lanak saritu ditzaketela eta ez, kasu honetan moduan, gazteleratik itzulitakoak.

Baina hori gertatu da, eta ikaragarrizko oihartzuna izan du. Marka da gero Baraiazarraren lana plazan jarri eta sona izateko halako itsusikeria izatea arrazoia. Gauzak ondo joan balira, zalaparta gutxiago aterako zen, baina hori gertatu da eta ikaragarria izan da zarata mediatikoa. Alde horretatik horrek badauka bere alde ona, oihartzuna izan du, eta alde positibotik begiratuta, Santa Teresari eta obra honi, itzulpen honi, oihartzuna eman zaio, bestela beharbada isilean pasatuko zen.

Lau urte eta erdi pasa ditu itzulpen lana egiten, Santa Teresa Jesusenaren idazlan guztiak euskaratzen, metrika errespetatuz gainera. Zorrotz. Lan nekeza, gogorra, baina zirraragarria, eta Baraiazarra oso ondo sartu da Santa Teresak erabiltzen duen terminologian eta kontzeptuetan, eta lortu du hori zertzea. Gauza izan da.

Liburua eskuetan hartu dugunean, irakurtzen hasi eta hunkitu egin gara. Sinesgabeak izanik ere, liluratu egiten da bat, bitxi ederra da. “Neugan bizi gabe biziz (Vivo sin vivir en mí)”. Ez dago itzulita, euskaraz pentsatuta baizik.

Karmel sorta argitalpenetan, Luis Baraiazarrak euskaratuta, osatua ematen da Santa Teresaren lana edizio honetan. Idazlanak eta gutunak elkarrekin liburuki bakarrean emateaz gain, oharrekin osatu du argitalpena, hiztegi txiki bat ere gaineratu dio, baita aurkibidea ere testu zehatzen bilaketa errazteko.

2015ean izan ziren bost mende Teresa de Jesus jaio zela, Teresa Avilakoa, eta hark sortu zuen karmeldarren ordena. Luis Baraiazarra ere karmeldarra da, eta iaz 50 urte bete ziren apaiztu zela. Urrezko eztaiak ospatzeko modu ederragorik al dago?

Gaztelerazko klasiko handi bat, beraz, orain ere euskarazko klasiko bihurtzeko prest. Berriz pizten da orain Santa Teresa.