susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Jakintza jostailu bihurtua | Nun zaude? »

Sator lokatzak / Jon Arretxe / Erein, 2016

Bilbo marjinatua Javier Rojo / El Diario Vasco, 2017-02-04

Jon Arretxek, bere azken nobelan, Toure ikertzailearen istorioen beste entrega bat eskaintzen du. “Sator lokatzak” izenburuarekin bataiatu du liburu hau, eta argumentuaren aldetik izenburu horrek gauza handirik argitzen ez badu ere, giroa behintzat nahiko ondo adierazita geratzen da izenbururako hautatu dituen hitzetan. Toure ezaguna da dagoeneko Arretxeren aurreko nobelak irakurri dituenarentzat. Afrikarra da jatorriz, eta Bilboko San Frantzisko auzoan bizi da, batzuetan ikertzaile pribatuaren papera betez. Bizirautea helburu duelarik, auzoko gertakari batzuk argitzen saiatzen da, diru apur baten edota mantenuaren truke. Bitartean, nahi gabe, behartuta dago inguru hartan zelatatzen dagoen ertzain baten aginduak betetzera, ertzain hau, Toure-ri buruzko sekretu baten jabe denez, afrikarraz baliatzen baita bere legea inposatzeko. Hauxe da planteamendu orokorra, eta testuinguru honetan auzoan zehar mugitzen diren pertsonaien gorabeheren lekukoa izango da irakurlea. Toure, alde batetik, lapurketa txiki bat argitzen saiatzen da, ikertzaile ospeari dagokionez. Baina bere lagunekin batera beren bizitzak kontrolatzen eta erabiltzen ari den ertzain horren kateatik askatzeko ahaleginak egingo dituzte. Nobela beltzaren esparrukoa da liburu hau, eta intrigak garrantzi handia duelarik ez da komenigarria argumentuaren aldetik gauza gehiago esatea, spoilerrik egin ez dadin. Nobelan nagusi den ikuspuntua eta bertako giroak inplikatzen duena, dena dela, aipatu daitezke. Aurreko nobeletan gertatzen denarekin konparatua Tourek eskaintzen duen ikuspuntuan aldaketa ikusgarria dagoela iruditu zait. Aurreko nobeletan pertsonaia honek harridura erakusten zuen, ulertezina begitantzen zitzaion munduaren aurrean. Honetan, ordea, eszeptizismoa nagusi da. Pertsonaiak oso ondo ulertu du zein den bere lekua, eta horren arabera jokatzen du. Giroari dagokionez, “besteen” bizitzak kontatzen direnez, marjinazio mundua da nagusi, Bilboko beste biztanleek ezagutzen ez duten mundu paraleloa. Aurreko nobeletan umorearen aztarnaren bat aurki liteke. Honetan, dagoeneko, ez. Izan ere, krudelegia da mundu paralelo hori.