susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Freeport | Amodioaren inguruan »

Tartaroa / Mitxelko Uranga / Pamiela, 2015

Fededun bizigabearen aroa Mikel Asurmendi / argia.eus, 2016-12-01

Tartaroa da saio honen izenburu nagusia. Mina, boterea eta egia ditu azpiko izena. Tartaroa, ez Tartalo. Lurralde batez ari zaigu Mitxelko Uranga saiogilea. Liburuak greziar mitologian hartzen du oinarri eta abiaburu, hamar ataletan apailatuta: Tartaroa, Pandora, Orakulua, Orfeo, Ixion, Hefesto, Bost arrazak, Nartziso, Tantalo eta Sisifo.

Pamielako Upaingo sailaren tamainako saioa da: laburra. Tartaroa, mina, boterea eta egia laburra izateaz gain, oparoa eta trinkoa ere bada. Iturri jorietatik heldu den emari joritsua.

Lehen baiezpena edo galdera: zer gara mendebaldarrok greziar kulturaren ondorengoak ez beste? Bagara gehiago ere, bagara judo-kristauak. Are gehiago ere bagara: modernitatearen ondorengo umeak. Areago, uneon, ene menturan: umezurtzak. Saio hau duzu aro eta izate horien lekukotasuna.

Mitologiaren seme-alabak gara, sinesmenaren esklaboak. Desertuan dugu jatorria. Desertuak anitz ziren antigoalean, aro modernora etorrita berriz, garai globalizatuan, paradoxikoki, desertuak batzen joan dira, desertu geroz eta handiago batean bizi gara. Egungo gure espiritu kamutsaren oihan edota baso mortuaren behialako desertuaren zabalpena da. Haatik, desertu hartan abiatu ginenean legez, zoriontasuna dugu amets. Amets helezina.

Bidean bide, basamortuz basamortu, antigoalekoak modernoak izatera iritsi ginen nonbait. Egun baina, modernitatea globalizazioak jota dago, aro modernoa amaitzeko zorian dago. Zorian? Hara! Gizabanakook zorionaren menpe gaude, modernitatearekin zoriona ukitu ote genuen geunden, modernoak izatea aski ez nonbait, eta hipermodernoak izateko bidean eta zorian gaude orain.

Mitxelko Urangak dioskunez, garai kritikoa da gurea, zalantza eta mesfidantza dira nagusi gure jardueran. Zalantza-balantza da globalizazioaren jitea. Egia “saioa Egiaz ere ari da, gogoratu” ez da engoitik bakarra, ez dago errealitate bakarra, nork bere desertu bakarrean bizitzerik ez daukan legez.

Nietzschek Jainkoaren heriotza iragarri zuen, baita Gain-gizakia jaioko zela esatera menturatu ere. Filosofo postmodernoak ez zuen i(ra)garri nonbait etorkizuneko desertuan, egia bakarra ezean, errealitate bakarra ezean, etika bakarra ez izanagatik, “fededun bizigabea” erna zitekeenik.

Zer ote da fededun bizigabea? Zergatik sortu da halako gizabanakorik?

Erantzunak Mitxelko Urangak ematen dizkigu saio honetan, saio egoki honetan. Ziur aski, erantzun guztiak ez dituzu edirenen. Alta bada “atalez atal, desertuz desertu, Urangari zuhur jarraikiz”, saioa hagitz interesgarria da Boterearen paradigma-aldaketa ulertzeko, infernuaren min demokratizatuaren zergatiaz jabetzeko.

Urangak dioenez, desertu globalizatu honetan denok dugu gure tokia. Desertua anitza baita. Aniztasuna da gizabanakoon hitz fetitxea aro hipermodernoan. Aro modernoaren oligarkak eta politikariak, menpekoon hein berekoak dira jagoitik. Heroiak eta jainkoak izatea denon helmenean dago. Minak, berriz, gu guztion patua izaten jarraitzen du itxaropenaren bidean.

P. S.: Berbarako: Boterea eta Internet izenkideak ditugu dagoeneko. Egungo desertu globalizatuaren faroa ote Inder Net? Hara, ene berba solte hauek Tartaro-ra jaisteko gonbita xumea duzu, besterik ez. Mitxelko Urangak jasotako sariak merezi du eta.