kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Trilogia hiperlaburra / Karlos Linazasoro / Elkar, 2016

Absurdoaren bideak Javier Rojo / El Correo, 2016-10-08

Aspaldi galdu nuen Karlos Linazasorok idatzitako liburuen kontaduria, idazle honek urtero izaera desberdineko idazlanak eskaintzeko ohitura baitu, etengabe, idaztea eta bizitzea gauza bera izango balira bezala. Orotariko idazlearen izena ere eman lekioke, ironiarik gabe, bere eskutik datozkigun idazlanak dauden genero guztien adibideak dira-eta. Azken bolada honetan nobelatxoek (planteamendu absurdoaren gainean eraikitako nobela laburrak) eta testu laburren bilduma edo miszelaneatzat har daitezkeenek nagusi dirudite haren produkzioan. Oraingo hau, “Trilogia hiperlaburra” izenburuarekin argitaratu den idazlana, azken multzo horri dagokio, liburu honetan testu laburrak biltzen baitira.

Trilogia bat idazten duenez, jakina, hiru ataletan banatuta agertzen dira testuak: “Puntako orduetan”, “Fobien liburua” eta “Kaxako umea eritegian”. Lehenengo atalean istorio laburrak, mikroipuinak, biltzen dira, absurdoa eta umorea oinarri direlarik. Dena dela, Linazasororen umorea oso berezia da, askotan makabroa eta barregura sortu beharrean barrea izozten duen umore mota baita. Bigarren atalean argitaratzen diren testuak alfabetikoki ordenatuta daude eta dauden eta egon litezkeen fobia guztien zerrenda plazaratzen du, hiztegi moduan. Momentu batzuetan ia ezinezkoa dirudi halako fobiak benetan egon daitezkeela pentsatzeak, hau da, ez direla gainezka ari den irudimenaren ondoriozkoak. Baina kasu batzuetan jakin-minak bultzatuta, konprobatu ahal izan dut absurdoena dirudiena ere egon badagoela dokumentatuta. Hirugarren atalean berriro istorio laburren bilduma eskaintzen du idazleak. Hemen plazaratzen diren istorioetan gai zentral bat agertzen da, atala gehienetan gai horren inguruan aritzen baita aldez edo moldez: gaixotasuna eta honek erakusten dituen alderdi desberdinak.

Linazasorok idatzi egin behar du, ezinbestez eta etengabeko jarioan, eta idaztean mundu absurdoa jartzen digu begien aurrean, umore beltzez zipriztindutako mundua, hain zuzen. Absurdoaren gainean eraikitzen den literatura egiten du, baina errealitatea irudimenak asmatu dezakeena baino absurdoago eta sinestezinagoa izan daitekeela ere erakusten du.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak