kritiken hemeroteka

8.549 kritika

« | »

Trilogia hiperlaburra / Karlos Linazasoro / Elkar, 2016

Absurdoaren bideak Javier Rojo / El Correo, 2016-10-08

Aspaldi galdu nuen Karlos Linazasorok idatzitako liburuen kontaduria, idazle honek urtero izaera desberdineko idazlanak eskaintzeko ohitura baitu, etengabe, idaztea eta bizitzea gauza bera izango balira bezala. Orotariko idazlearen izena ere eman lekioke, ironiarik gabe, bere eskutik datozkigun idazlanak dauden genero guztien adibideak dira-eta. Azken bolada honetan nobelatxoek (planteamendu absurdoaren gainean eraikitako nobela laburrak) eta testu laburren bilduma edo miszelaneatzat har daitezkeenek nagusi dirudite haren produkzioan. Oraingo hau, “Trilogia hiperlaburra” izenburuarekin argitaratu den idazlana, azken multzo horri dagokio, liburu honetan testu laburrak biltzen baitira.

Trilogia bat idazten duenez, jakina, hiru ataletan banatuta agertzen dira testuak: “Puntako orduetan”, “Fobien liburua” eta “Kaxako umea eritegian”. Lehenengo atalean istorio laburrak, mikroipuinak, biltzen dira, absurdoa eta umorea oinarri direlarik. Dena dela, Linazasororen umorea oso berezia da, askotan makabroa eta barregura sortu beharrean barrea izozten duen umore mota baita. Bigarren atalean argitaratzen diren testuak alfabetikoki ordenatuta daude eta dauden eta egon litezkeen fobia guztien zerrenda plazaratzen du, hiztegi moduan. Momentu batzuetan ia ezinezkoa dirudi halako fobiak benetan egon daitezkeela pentsatzeak, hau da, ez direla gainezka ari den irudimenaren ondoriozkoak. Baina kasu batzuetan jakin-minak bultzatuta, konprobatu ahal izan dut absurdoena dirudiena ere egon badagoela dokumentatuta. Hirugarren atalean berriro istorio laburren bilduma eskaintzen du idazleak. Hemen plazaratzen diren istorioetan gai zentral bat agertzen da, atala gehienetan gai horren inguruan aritzen baita aldez edo moldez: gaixotasuna eta honek erakusten dituen alderdi desberdinak.

Linazasorok idatzi egin behar du, ezinbestez eta etengabeko jarioan, eta idaztean mundu absurdoa jartzen digu begien aurrean, umore beltzez zipriztindutako mundua, hain zuzen. Absurdoaren gainean eraikitzen den literatura egiten du, baina errealitatea irudimenak asmatu dezakeena baino absurdoago eta sinestezinagoa izan daitekeela ere erakusten du.

Azken kritikak

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak