kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zu / Anjel Lertxundi / Erein, 2015

Gaixotasunaren erdigunetik Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-06-04

Anjel Lertxundik argitara eman duen azken liburua sailkatzen zaila da, “Zu” izenburuko idazlan hau kronika, dietario, egunkari edo saiakeratzat har baitaiteke. Arrazoi praktikoengatik narrazioa edo nobela deituko dut. Horrela bada, narrazio honetan idazlearekin parekatu daitekeen narratzaile batek emazteari pankreako minbizia diagnostikatu diotela-eta erabaki du denbora errealean gaixotasunaren bilakaeraren kontaketa egitea. Hau da, narratzaile-idazleak narrazioari hasiera ematen dionean, ez daki zein izango den gaixotasunaren bilakaera, eta momentuan momentuko inpresioak azaltzen ditu. Narratzaileak batzuetan lehenengo pertsona erabiltzen du kontaketan, bestetan hirugarren pertsona, eta emaztea Zu da, baina beti izen berezia izango balitz bezala erabilita. Idazleak emaztearen gaixotasunaren aurrean bere burua gordintasun osoz biluzten du. Pertsonaien gorabeherak kontatzen dira (medikuengana egiten diren bisitak, emazteak pasatu behar dituen probak…) baina harantzago doa nobela deitu dudan idazlan hau. Honelako egoerak inguruan dauden guztiak berkokatzera behartzen ditu, eta halaxe gertatzen da idazle-narratzailearekin. Gaixotasuna hausnarketarako abiapuntu bihurtzen da, hausnarketa hau alor guztietara hedatzen delarik. Izan ere, sufrimenduaren izaeraz eta balioaz galderak planteatzera eramaten du idazlea, eta alor honetan transzendentziaren bat bilatzen duen pertsona moduan aurkezten zaigu, edozein delarik ere bizitzak zentzuren bat izan behar baitu ezinbestez. Literaturaz ere hausnarrean ikusten dugu idazlea, mundua literaturaren bidez bazik pentsatu ezina balitz bezala. Eta humanismoa. Humanismoak alderik alde zeharkatzen du nobela hau, eta hori dela-eta, medikuntzaren teknifikazioaren alderdi txarra, gaixoa ahaztera daraman despertsonalizazioa, kritikatzen du. Liburuak askotan irakurlearen enpatia erakartzen du, ezinezkoa baita halako gorabeheretatik pasatzen duten pertsonengandik hurbil ez sentitzea. Gaixotasunaren erdigunetik egindako bizitzaren aldeko aldarria da idazlan hunkigarri hau, eta baita maitasun deklarazioa ere.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak