susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ekialdeko hitzak | Historia baino unibertsalagoa »

Lapur banden etika ala politika / Joseba Sarrionandia / Pamiela, 2015

Politikaz Javier Rojo / El Correo, 2016-04-10

Joseba Sarrionandiak euskal literaturan duen garrantzia begi-bistakoa da alor honetan interesa duen edozein pertsonarentzat. Bera da euskal literatura modernitatearen bidean jarri zutenetako bat, batez ere “Narrazioak” liburuari esker. Eta bere ibilbidean gora-behera asko agertu arren, liburu horrek jarraitzen du izaten inflexio puntu bat euskal literaturan. Baina fikziozko literatura eta poesia alde batera utzita, Sarrionandia bestelako generoetan ere aritua da. “Lapur banden etika ala politika” izenburuko liburu honetan, adibidez, Sarrionandia saiogilearen adibide berri bat aurkezten zaio irakurleari. Idazlan honetan azken urte hauetako politika nola ikusten duen azaltzen saiatzen da idazlea. Eta bilakaera hori azaltzean alderdi politikoak gogor kritikatzen ditu, benetako demokraziara heltzeko oztopoak balira bezala, demokrazia idazlearen ustez mugimendu asanbleariotik hurbil baitago. Hori guztia, oso diskurtso apokaliptiko batean azalduta. Baina politikari buruzko kritika bera baino interesgarriagoa iruditu zaizkit bere ideiak plazaratzeko erabiltzen duen argumentazioaren giltzarriak. Hasteko, behin eta berriro egia objektiboaz hitz egiten badu ere, Sarrionandiaren abiapuntua gaztaroan sentitutakoa eta bizi izandakoa da, halako eran non liburu honek batzuetan kronika sentimental edo memoria liburu baten itxura hartzen baitu. Narrazio bat alegia, non idazlearen subjektibotasuna erdigunean jartzen den. Bigarren klabea liburu hau ulertzeko “gu” eta “besteak” osagaien artean egiten duen bereizketa da. Boterea dutenen aurrean “gu” gaude. Baina “gu” esaten duenean zehaztugabetasun handia dago, momentuan momentuko esanahia ematen diola baitirudi. Izan ere, “gu” horren azpian, besteak beste, euskaldunak, ETAn egondakoak zein menperatuak sar daitezke. Eta hirugarren giltza azalpenik izaten ez duten oinarrizko ideien erabileran aurkitzen da. Sarrionandiak joera du argumentazio logikoa jarraitzeko baina, hori bai, lehenengo printzipioak askotan azaldu gabe utzita. Ez dakit liburu honek balioko duen egoera politikoa ulertzeko, baina erretorikaren erabileraren adibide ikusgarria eskaintzen du behintzat.