kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Hondamendia / Xabier Montoia / Elkar, 2015

Hondamendi absolutua Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-04-02

Xabier Montoiak literatur ibilbide sendoa du euskal literaturan eta hori nabaria da argitaratzen duen edozein idazlanetan. Badaki oso ondo zer nahi duen eta zer egin behar duen lortu nahi duen horretara heltzeko. 2015.ean narrazio liburu bat argitara eman zuen, “Hondamendia” izenburua duena. Liburuaren planteamendu orokorra gizakiaren eta bizitzaren gaineko ikuspegi ezkorraren ondorioa dela nabarmena da lehenengo momentutik. Narrazioz narrazio idazleak historiari egiten dio errepasoa, gaur egungo mundura heldu arte. Areago doa, etorkizunari ere egiten baitio bisitatxo bat, eta etorkizunean aurkituko dena ez da orain arte geratutako horretatik gehiegi desberdinduko. Eta errepaso honetan antzeko osagaiak topatzen ditugu: paradisutik egotzia izan zenetik, gizakia etengabeko hondoratze batean murgilduta dago, bizitzaren berezko egoera (bizitzaren izaera, alegia) horretan baletza bezala. Hondoratze horretan bizitza norbaitek, jainko bromazale batek, burututako txantxa erraldoiaren ondoriotzat aurkezten da, bizitzaren esanahia, hari buruzko galdera orokorrak, bizitzaren zentzua, ulertezina baita ironiaren kontzeptua kontuan hartu ezean. Ironia esentzial horrek zeharkatzen du alderik alde idazlan hau. Narrazio batzuetan aurkezten diren egoerak berez bortitz xamarrak dira, baina pertsonaiak askoz ere egoera arruntagoetan murgilduta daudela uste dugunean ere, ironia esentzial horrekin egiten dugu topo. Eta uler bedi ondo, ironiaz ari naiz eta ez umoreaz, liburu honetan ez baita umore handirik erabiltzen. Idazkera zehatza da, hotza batzuetan, inplikazio emozionala saihestu nahi baita momentu oro. Izan ere, pertsonaiekiko enpatia alde batera utzita, irakurlea entomologo moduan sentitzen da, bizitza hondamendian amiltzen zaien pertsonaia batzuen harat-honatak aztertzen. Xabier Montoiaren literaturan adierazten dena, bere jarrera, laburbiltzeko bi hitz nahiko dira: “no future”. Eta etorkizuna dagoela dirudienean ere, ezin esan hori guztiz erakargarria denik.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak