susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Hala ere, beti pauso bat aurrera | Wagner auzitan »

Ehiztariaren isilaldia / Luis Garde / Pamiela, 2015

Ahanzturaren aurka Javier Rojo / El Correo, 2015-10-03

Luis Garde idazleak argitara eman duen azken alea, “Ehiztariaren isilaldia”, nobela da. Liburuak dituen laurehun orrialdeetan zehar idazleak memoriaren inguruan aritzen zaigu. Horretarako gertakari historiko bat izan du abiapuntua, gerra zibilean Ezkaban kokatutako San Kristobal gotorlekutik bertan zeuden presoek burututako ihesaldia. Nobelan, dena dela, ez dira ihesaldi horren gora-behera guztiak kontatzen. Gertakari horretan oinarrituta idazleak memoria nola eraikitzen den azaltzen du. Hauxe da nobelaren benetako gaia eta gai honek protagonista behar duelarik, hau ez da iparralderantz askatasuna amets ihesean zebiltzan preso horietako bat. Protagonista memoria berreraikitzeko ahaleginetan aritzen den pertsona dugu. 1938ko maiatzean zortziehunen bat izan ziren ihes egitea lortu zuten presoak. Haietatik berrehun inguru hil ziren ihesaldiaren ostean burutu zen giza ehizean. Ez ziren bostera heldu muga pasatzera heldu zirenak. Gertakari horien gainean ahanzturaren lainoa zabaldu nahi izan da. Ahanztura horren aurka altxatzen da Luis Garderen avatarra dirudien narratzailea. Eta langintza gogorra da, memoria arakatze horretan aurki daitekeena mingarria suerta daitekeeta. Baina edonola ere, isiltasunaren gainean zabaldu beharra dago memoria. Narratzaileak ihesaldiaren historia berreraikitzean bi iheslarien istorioa kontatzen du, hitz handietatik bizipen pertsonaletara pasatuz, adibide xume horretan tragedia osoa laburbilduta azaltzen baita. Garderen nobelak gauza gehiago eskaintzen du. Liburu aberatsa da, sakona, batzuetan gogorra, irakurlearen kontzientzia astintzen duen aldetik. Hitz pare batean laburtuta, idazlearen literatur trebeziari esker ezinbesteko nobela du idazlan hau.