« Hitzek salbatzen gaituztenean | SOS kometa »
Gizon gogorraren sekretua / Xabier Etxeberria / Martin Etxeberria / Elkar, 2015
Literatura beltza Javier Rojo / El Correo, 2015-06-13
Xabier eta Martin Etxeberria anaiek behin baino gehiagotan erabili izan dituzte literatura beltzaren klabeak bien artean idatzitako nobeletan. Krimenak kontatzen dituzten idazlanak direla-eta, esan daiteke bi multzo handitan sailka daitezkeela: krimenaren izaeran arreta jartzen duten idazlanak, eta krimena argitzeko egiten den ikerketaren inguruan aritzen direnak. Bien artean erabateko mugarik jartzerik ez badago ere, lehenengo multzoko nobelak literatura beltzetik hurbilago daude; bigarrenak, ordea, polizia-nobelekin parekatu daitezke. Eta bien artean denetariko konbinazioak sortzen dira. Euskal literaturan batez ere lehenengoek dute garrantzia, Etxeberria anaiek idatzitako “Gizon gogorraren sekretua” izenburuko idazlan honen kasuan bezala. Antza denez, krimena erakargarriagoa da krimena ikertzen duen polizia baino (ordena mantendu behar duten indarren aurrean zenbait euskal idazleek dituzten aurreiritziak alde batera utzita, jakina).
Eta gure literaturan ohiko den bezala, kasu honetan ere ikertzailea amateur bat da, kasualitatez, krimenarekin topo egin eta zer gertatu den jakin nahian, azken finean inauterietako parranda baten ostean gertatutakoaren memoria berreraiki nahian, hilketa baten atzetik zer dagoen azaltzen saiatzen den heroi kaxkarra. Nobelak ez du sorpresa handirik gordetzen, denak “dejavu” baten antza baitu. Krimenaren atzean, joko zikinak daude, non boterearen eta aberastasunaren atzealdean gordetzen den simaurra nabarmentzen baita. Marjinatuen babeslekuak diruditen tabernazuloak, putetxeak, hiltzaile sadikoak, familiabarruko sekretuak…, honelako nobelabatean egoten diren topiko gehienak ere agertzen dira idazlan honetan. Dena dela, osagai garrantzitsu bat falta da hemen: argumentu sendo baten presentzia.
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Mikel Asurmendi
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria