susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Hitzek salbatzen gaituztenean | SOS kometa »

Gizon gogorraren sekretua / Xabier Etxeberria / Martin Etxeberria / Elkar, 2015

Literatura beltza Javier Rojo / El Correo, 2015-06-13

Xabier eta Martin Etxeberria anaiek behin baino gehiagotan erabili izan dituzte literatura beltzaren klabeak bien artean idatzitako nobeletan. Krimenak kontatzen dituzten idazlanak direla-eta, esan daiteke bi multzo handitan sailka daitezkeela: krimenaren izaeran arreta jartzen duten idazlanak, eta krimena argitzeko egiten den ikerketaren inguruan aritzen direnak. Bien artean erabateko mugarik jartzerik ez badago ere, lehenengo multzoko nobelak literatura beltzetik hurbilago daude; bigarrenak, ordea, polizia-nobelekin parekatu daitezke. Eta bien artean denetariko konbinazioak sortzen dira. Euskal literaturan batez ere lehenengoek dute garrantzia, Etxeberria anaiek idatzitako “Gizon gogorraren sekretua” izenburuko idazlan honen kasuan bezala. Antza denez, krimena erakargarriagoa da krimena ikertzen duen polizia baino (ordena mantendu behar duten indarren aurrean zenbait euskal idazleek dituzten aurreiritziak alde batera utzita, jakina).

Eta gure literaturan ohiko den bezala, kasu honetan ere ikertzailea amateur bat da, kasualitatez, krimenarekin topo egin eta zer gertatu den jakin nahian, azken finean inauterietako parranda baten ostean gertatutakoaren memoria berreraiki nahian, hilketa baten atzetik zer dagoen azaltzen saiatzen den heroi kaxkarra. Nobelak ez du sorpresa handirik gordetzen, denak “dejavu” baten antza baitu. Krimenaren atzean, joko zikinak daude, non boterearen eta aberastasunaren atzealdean gordetzen den simaurra nabarmentzen baita. Marjinatuen babeslekuak diruditen tabernazuloak, putetxeak, hiltzaile sadikoak, familiabarruko sekretuak…, honelako nobelabatean egoten diren topiko gehienak ere agertzen dira idazlan honetan. Dena dela, osagai garrantzitsu bat falta da hemen: argumentu sendo baten presentzia.