« Hitzek salbatzen gaituztenean | SOS kometa »
Gizon gogorraren sekretua / Xabier Etxeberria / Martin Etxeberria / Elkar, 2015
Literatura beltza Javier Rojo / El Correo, 2015-06-13
Xabier eta Martin Etxeberria anaiek behin baino gehiagotan erabili izan dituzte literatura beltzaren klabeak bien artean idatzitako nobeletan. Krimenak kontatzen dituzten idazlanak direla-eta, esan daiteke bi multzo handitan sailka daitezkeela: krimenaren izaeran arreta jartzen duten idazlanak, eta krimena argitzeko egiten den ikerketaren inguruan aritzen direnak. Bien artean erabateko mugarik jartzerik ez badago ere, lehenengo multzoko nobelak literatura beltzetik hurbilago daude; bigarrenak, ordea, polizia-nobelekin parekatu daitezke. Eta bien artean denetariko konbinazioak sortzen dira. Euskal literaturan batez ere lehenengoek dute garrantzia, Etxeberria anaiek idatzitako “Gizon gogorraren sekretua” izenburuko idazlan honen kasuan bezala. Antza denez, krimena erakargarriagoa da krimena ikertzen duen polizia baino (ordena mantendu behar duten indarren aurrean zenbait euskal idazleek dituzten aurreiritziak alde batera utzita, jakina).
Eta gure literaturan ohiko den bezala, kasu honetan ere ikertzailea amateur bat da, kasualitatez, krimenarekin topo egin eta zer gertatu den jakin nahian, azken finean inauterietako parranda baten ostean gertatutakoaren memoria berreraiki nahian, hilketa baten atzetik zer dagoen azaltzen saiatzen den heroi kaxkarra. Nobelak ez du sorpresa handirik gordetzen, denak “dejavu” baten antza baitu. Krimenaren atzean, joko zikinak daude, non boterearen eta aberastasunaren atzealdean gordetzen den simaurra nabarmentzen baita. Marjinatuen babeslekuak diruditen tabernazuloak, putetxeak, hiltzaile sadikoak, familiabarruko sekretuak…, honelako nobelabatean egoten diren topiko gehienak ere agertzen dira idazlan honetan. Dena dela, osagai garrantzitsu bat falta da hemen: argumentu sendo baten presentzia.
Abaro
Itxaro Borda
Igor Estankona
Analfabetoa idazle
Agota Kristof
Irati Majuelo
Erle langileen amodioak
Aleksandra Kollontai
Ibon Egaña
Urrats urratuak
Askoren artean
Javier Rojo
Hiruki gatazkatsua
Marina Sagastizabal
Nagore Fernandez
Naparra, kasu irekia
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Eros
Eric Dicharry
Javier Rojo
Bidasoan gora
Eneko Aizpurua
Mikel Asurmendi
Ibaiertzeko ipuina
Oihane Amantegi Uriarte
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Argiantza
Pello Lizarralde
Hasier Rekondo
Nola gorde errautsa kolkoan
Miren Agur Meabe
Javier Rojo
"C'est la vie" kantatzen dute zaharrek
Karlos Zabala
Arrate Beristain Uriarte
Ibaiertzeko ipuina
Oihane Amantegi Uriarte
Rafa Ugalde
Abaro
Itxaro Borda
Javier Rojo