susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bizi harrigarriak | Alkohola tarteko, giza paisaiak »

Pasio hutsa / Annie Ernaux (Joseba Urteaga) / Igela, 2002

Moral bat haratago Juan Luis Zabala / Maxixatzen, 2002-11

Zer bilatzen duzu, irakurle, literatura irakurtzean? Eguneroko bizitzatik aterako zaituen istorio atsegin bat? Hizkuntzarekin jolasean trebe ageri den idazle baten txinparta eta su-festa harrigarriak? Inguruko zein mundu osoko injustizia lazgarrien salaketa gordin eta zorrotza? Irakurri eta gero apaletan uzterakoan harro sentiaraziko zaituen liburu mardul baten jabetza?

Annie Ernaux-k bestelako ideia bat ematen du literaturaren zereginaz Pasio hutsa-ren sarrerako testu laburrean: “Uda honetan X sailkatutako film bat ikusi dut lehenengo aldiz telebistan, Canal Plusen”, azaltzen du lehenengo. “Nire telebistak ez du deskodetzailerik, irudiak lausotuak ikusten ziren pantailan” ñabartzen du ondoren. Gero gogoeta egiten du ikusitakoaz: “Mendeak eta mendeak igaro dira, ehunka belaunaldi, eta orain arte ezin izan dugu horrelakorik ikusi, emakumezko baten sexua eta gizonezko batena elkartzen, esperma; lehen ia hil gabe ikusi ezin zena, orain bi lagun elkarri bostekoa ematen ikustea bezain arrunt bihurtu da”. Eta literaturari buruz duen iritziari lotzen dio, azkenik, hori guztia: “Iruditu zitzaidan idazte-lanak horretara jo beharko lukeela, koitoaren eszenak eragiten duen zirrara horretara, angustia eta txundidura horretara, judizio moralaren etendurara”.

Pasio hutsa pasio bero, zoro eta artega baten kontaketa ezin hotz, arrazional eta sosegatuagoa da, eta narrazioak baditu, gainera, paradoxa hori muturreraino eramaten laguntzen duten bi elementu indartsu: lehen pertsonaren erabilera eta mugarik gabeko zintzotasun biluzia.

Annie Ernaux-ren kasuan, giza izaeraren barne muinetaraino murgiltze ahalegin zintzo bat da literatura, moral guztietatik haratago kokatua, edo, hori ezinezkoa bada, moral bat haratago kokatua gutxien-gutxienez. Pasarte batzuk aspergarri eta errepikakor samarrak gertatu zaizkit, baina liburua amaitzean inoiz izan gabeko parajeetan izan naizelako irudipena izan dut, eta hori ez zait liburu askorekin gertatzen.