kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Poesia kaiera / Emily Dickinson (Angel Erro) / Susa, 2014

Eguzkien triskantza bezain leuna Peru Iparragirre / Gaztezulo, 2014-11

Udazkenarekin iritsi zaigu postontzietara Emily Dickinson (1830, Amherst, Massachusetts, AEB-1886, Amherst, AEB).

Estatubatuarraren poemen antologia, Munduko Poesia Kaierak bildumaren laugarren alerako Angel Errok itzulitako poemek osatzen dute.

Obra oparoko poeta izan zen Dickinson (1.800 poema inguru), nahiz eta hil arte bere poesia zirkulu murritz batean soilik izan ezaguna. 1886 aurreko urteetan familiako kide ugari hil zitzaizkion. Bera gaixotu eta urte horretan hil zenean, haren ahizpa Laviniak bildu zituen utzitako poemak. Hala, 1890. urtean argitaratu zen lehen liburua. Ordutik, hainbat edizio argitaratu dira, aurretik argitaratu gabeko poemekin osatuak eta egituraketari dagokionez moldatuak.

Gaur egun, AEBetako oinarrizko poeten artean kokatzen da, eta hainbat hizkuntzatara itzuli dira bere poemak. Bere poesia gaizki ulertua izan dela esaten da, bertsio, edizio, eta itzulpen ezberdinek Dickinsonek esan nahi zuena aldatu dutelako. Batzuetan kontrakoa esateraino. Horregatik, gaur arte irauten duen idazle puritano, kontserbatzaile eta bakartiaren irudia desegin eta gela propio batetik idazten zuen idazle indartsu, moderno eta sakona aldarrikatzen dute hainbat ikerlarik. Kontu handiz hautatutako hitz, maiuskula eta zeinuek, bakana eta murgiltzeko zaila den poesia osatzen dute, heriotzaz, naturaz, arteaz, bizitzaz mintzo dena. Batzuek bukolikotzat jotzen dute, beste batzuek politikotzat.

Poesia honela definitu zuen gutun batean Dickinsonek:

“Liburu bat irakurri eta gorputza suak berotu ezin bezain hotz uzten badit, badakit hori poesia dela. Nire buruaren gainaldea kendu balidate bezala sentitzen badut, badakit hori poesia dela. Horiek dira nik jakiteko modu bakarrak. Ba al dago beste modurik?” (342a gutuna, T.W. Higginsoni idatzia).

Hoberena, liburua hartu eta froga egitea.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak